Βραχυχίτωνας

Ο βραχυχίτωνας (Brachychiton accerifolium, Sterculiaceae) είναι αειθαλές καλλωπιστικό δέντρο ιθαγενές της ανατολικής Αυστραλίας και των ακτών της. Έχει προσαρμοστεί στις συνθήκες της χώρας μας και αναπτύσσεται άριστα στη νότια Ελλάδα. Είναι φυτό των θερμών κλιμάτων και δεν πρέπει να προτιμάται σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας. Ανήκει στην οικογένεια Sterculiaceae που περιλαμβάνει περίπου 1500 είδη τροπικών δέντρων και θάμνων.

Είναι δέντρο ιδιαίτερα ανθεκτικό στη ρύπανση και κατάλληλο για φύτευση σε αστικές περιοχές. Παρόλα αυτά δεν προτιμάται για φύτευση στα πεζοδρόμια εξαιτίας των πολλών ανθέων που πέφτουν το καλοκαίρι. Η καλλωπιστική του αξία οφείλεται τόσο στην ευθυτενή του ανάπτυξη όσο και στην πλούσια ανθοφορία με τα ιδιαίτερα άνθη που μπορεί να καλύπτουν και όλη την κόμη του δέντρου.

Ο βραχυχίτωνας έχει πλούσιο φύλλωμα που με τον αέρα δημιουργεί ευχάριστο θρόισμα. Ένα ακόμη είδος με μεγάλη καλλωπιστική αξία είναι ο λευκός βραχυχίτωνας B. populeum (B. diversifilium). Είναι πιο μικρός σε μέγεθος από τον προηγούμενο και λιγότερο εύρωστος. Ωστόσο έχει κι αυτός πλούσια ανθοφορία με άνθη σαν του B. accerifolium που όμως εξωτερικά έχουν άσπρο – κρεμ χρώμα και εσωτερικά κόκκινες κηλίδες.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Ο βραχυχίτωνας αναπτύσσεται με γρήγορο ρυθμό και μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 10-20 m. Στις περιοχές που αυτοφύεται σε πλήρη ανάπτυξη φτάνει τα 40 m.  Έχει ισχυρό κορμό, ευθυτενή, με φλοιό λείο και γκριζοπράσινο. Στη βάση του δέντρου ο κορμός είναι παχύς και όσο ανεβαίνει λεπταίνει. Η κόμη του είναι πυκνή και έχει σχήμα κυλινδρικό ή πυραμίδας. Τα φύλλα έχουν πράσινο χρώμα και είναι γυαλιστερά στην πάνω επιφάνειά τους. Έχουν μακρύ μίσχο και 5-7 λοβούς. Τα άνθη έχουν ροζ ή ανοιχτό κόκκινο χρώμα και μοιάζουν με μικρές καμπάνες. Εμφανίζονται πολλά μαζί σε ανθοταξίες που ονομάζονται βότρεις και έχουν μήκος 30 cm. Ο βραχυχίτωνας ανθίζει το Μάιο με Ιούνιο και η ανθοφορία διαρκεί 30 περίπου μέρες. Λίγο πριν τη άνθιση τα περισσότερα φύλλα του δέντρου πέφτουν αλλά αμέσως βγαίνουν νέα. Διακοσμητικός είναι και ο καρπός του βραχυχίτωνα που είναι κάψα με μήκος 10 cm και εξωτερικά έχει χρώμα καφέ και δερματώδη υφή. Αφού ωριμάσει ο καρπός ανοίγει και φαίνονται τα κίτρινα σπέρματα που βρίσκονται στο εσωτερικό του.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Ο βραχυχίτωνας δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος. Μπορεί να αναπτυχθεί σχεδόν σε όλα τα εδάφη αρκεί να ποτίζεται κανονικά. Το πότισμα είναι περισσότερο σημαντικό και δεν πρέπει να αμελείται, όταν το δέντρο είναι ακόμα μικρό. Όταν μεγαλώσει γίνεται δέντρο ανθεκτικό στην ξηρασία. Ως φυτό των θερμών κλιμάτων δεν αντέχει τις χαμηλές θερμοκρασίες. Όταν η θερμοκρασία πέφτει στους -8^οC ο βραχυχίτωνας ρίχνει τα φύλλα του αλλά την άνοιξη αναβλαστάνει. Σε χαμηλότερες θερμοκρασίες δεν αντέχει και ξεραίνεται. Είναι δέντρο ιδανικό για αστικές περιοχές εξαιτίας της αντοχής του στη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Η μεταφύτευση του βραχυχίτωνα στην τελική του θέση πρέπει να γίνεται πάντα με μπάλα χώματος. Το ριζικό σύστημα του δέντρου είναι πασσαλώδες και απαιτείται προσοχή ώστε να μη σπάσει η κεντρική του ρίζα. Κατά τη μεταφύτευση πρέπει να τοποθετείται δίπλα στο δέντρο πάσσαλος (με ύψος περίπου 2m) για τη στήριξη του. Εξαιτίας του μεγάλου ύψους του δέντρου πρέπει να αφαιρούνται κλαδιά που εμποδίζουν για παράδειγμα τα καλώδια της Δ.Ε.Η. και ασθενικά κλαδιά ή βραχίονες που κινδυνεύουν να πέσουν από τον αέρα.

Πολλαπλασιασμός

Ο βραχυχίτωνας πολλαπλασιάζεται με σπόρο την άνοιξη. Η σπορά γίνεται αμέσως μετά τη συλλογή των σπόρων γιατί οι σπόροι δε διατηρούν για πολύ τη βλαστική τους ικανότητα. Επίσης πολλαπλασιασμός μπορεί να γίνει και με μαλακά μοσχεύματα από τις κορυφές των βλαστών.

Εχθροί και ασθένειες

Ο βραχυχίτωνας είναι από τα πιο ανθεκτικό δέντρα που φυτεύονται σε κήπους και πάρκα  και δεν αντιμετωπίζει σχεδόν κανένα προβλήματα από εχθρούς και ασθένειες.

Στα αγγλικά ο Βραχυχίτωνας είναι γνωστός ως Flame Tree (δένδρο της φλόγας) διότι την εποχή της άνθισης ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από τα αναρίθμητα κόκκινα άνθη του

Εν συντομία… για τον βραχυχιτωνα

• Εντυπωσιακό, καλλωπιστικό, αειθαλές δέντρο με έντονη ανθοφορία στις αρχές του καλοκαιριού
• Το ύψος του φτάνει τα 10-20 m και έχει πυκνή κόμη
• Αναπτύσσει πολλά άνθη με κόκκινο με κόκκινο-ροζ χρώμα που έχουν σχήμα καμπανούλας, ενώ έχει και πολύ διακοσμητικούς καρπούς
• Δεν αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες και για αυτό δεν αναπτύσσεται στη Β. Ελλάδα
• Έχει μεγάλη αντοχή στην ατμοσφαιρική ρύπανση και είναι κατάλληλο για φύτευση σε αστικές περιοχές

Χρήση στον κήπο

• Φυτεύεται μεμονωμένο σε μεγάλους κήπους και πάρκα και αποτελεί σημείο ενδιαφέροντος
• Κατάλληλο για φύτευση μπροστά από εισόδους κτηρίων
• Ιδανικό για δημιουργία δεντροστοιχιών, σε σημεία που δεν αποτελεί πρόβλημα η έντονη ανθόρροια μετά την άνθηση
• Φυτεύεται περιφερειακά σε πάρκα και δημόσιους χώρους πρασίνου

Γλυτσίνια, Wisteria sinensis, Leguminosae. Αναρριχώμενο φυτό που αναπτύσσετε γρήγορα σε ύψος. Έχει εντυπωσιακά λουλούδια και εύκολη προσαρμογή στο έδαφος που θα φυτευτεί.

Η γλυτσίνια ή γουιστέρια (Wisteria sinensis, Leguminosae) είναι φυλλοβόλο, αναρριχώμενο φυτό με ιδιαίτερα έντονη ανθοφορία και μεθυστικό άρωμα. Κατάγεται από την Κίνα και έχει ευρέος διαδοθεί και στη χώρα μας. Εμφανίζει γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης και ζωηρή βλάστηση. Το γένος Wisteria περιλαμβάνει 7 είδη, όλα φυλλοβόλα και αναρριχώμενα. Εκτός από το W. sinensis που είναι το πιο γνωστό και χρησιμοποιούμενο είδος στην Ελλάδα, υπάρχει και η πολυανθής ή Γιαπωνέζικη γλυτσίνια W. floribunda. Έχει μικρότερη ανάπτυξη από τη W. sinensis αλλά παρουσιάζει πιο θεαματική ανθοφορία. Η γλυτσίνια είναι φυτό κατάλληλο για δημιουργία σκιάς και με κατάλληλο κλάδεμα μπορεί να διαμορφωθεί σε πολύ εντυπωσιακό δέντρο. Επιπλέον, στην παρκοτεχνία και την αρχιτεκτονική τοπίου, χρησιμοποιείται για τη διακόσμηση και την ανάδειξη γεφυριών και ψηλών κτηρίων.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Το ύψος του φυτού συνήθως κυμαίνεται στα 15-20 m, ωστόσο αν βρεθεί σε ιδανικές συνθήκες μπορεί να φτάσει και τα 30 m. Η γλυτσίνια αναρριχάται με τους περιστρεφόμενους βλαστούς της, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ισχυροί και με πολύ μεγάλο μήκος (μέχρι και 50 m). Διακλαδίζονται προς πολλές κατευθύνσεις και το φυτό «απλώνεται» σε μεγάλη επιφάνεια. Αναπτύσσονται την άνοιξη και ξυλοποιούνται το χειμώνα, δημιουργώντας τον «κορμό» του φυτού. Τα φύλλα έχουν σχήμα πτεροειδές και ανοιχτό πράσινο χρώμα. Είναι σύνθετα και αποτελούνται από 7-11 φυλλάρια που έχουν μήκος 6-9 cm και σχήμα ωοειδές με μυτερή κατάληξη. Τα άνθη με το «απαλό» άρωμα τους , εμφανίζονται στους βλαστούς του έτους ,πριν βγουν τα φύλλα. Αναπτύσσονται πολλά μαζί σε μεγάλες, εντυπωσιακές, κρεμοκλαδείς ταξιανθίες που ονομάζονται «βότρεις» και φτάνουν σε μήκος τα 25-30 cm. Έχουν συνήθως μοβ χρώμα αλλά υπάρχουν και γλυτσίνιες με γαλάζια και λευκά άνθη. Η ανθοφορία του φυτού ξεκινάει τον Απρίλιο – Μάιο και διαρκεί για έναν περίπου μήνα. Στις ζεστές περιοχές η γλυτσίνια ανθίζει άλλη μία φορά στις αρχές του φθινοπώρου αλλά αυτή η ανθοφορία είναι περιορισμένη και σύντομη.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Η γλυτσίνια είναι γενικά ανθεκτικό φυτό και δεν απαιτεί ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες. Η καλύτερη εποχή για τη φύτευση στην τελική της θέση είναι το φθινόπωρο ή η άνοιξη. Συνήθως τα φυλλοβόλα είδη φυτεύονται το χειμώνα γυμνόριζα, ωστόσο η γλυτσίνια πρέπει να μεταφυτεύεται πάντα με μπάλα χώματος. Αναπτύσσεται καλά σε βαθιά εδάφη, πλούσια σε οργανική ουσία και με καλή αποστράγγιση. Προτιμά τις ηλιόλουστες θέσεις και απαιτεί τακτικό πότισμα, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της ανθοφορίας. Δεν είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στις παρατεταμένες χαμηλές θερμοκρασίες και χρειάζεται προστασία από τους δυνατούς ανέμους. Την άνοιξη ο εμπλουτισμός του εδάφους με οργανικό λίπασμα (compost) ενισχύει την ανθοφορία. Είναι από τα αναρριχόμενα φυτά που πρέπει να κλαδεύεται νωρίς το χειμώνα, προκειμένου να αναπτυχθούν εύρωστοι και ισχυροί βλαστοί την άνοιξη. Έτσι, οι βλαστοί της προηγούμενης περιόδου κλαδεύονται στα 20-30 cm από τη βάση τους.

Πολλαπλασιασμός

Ο αγενής πολλαπλασιασμός με καταβολάδες ή ημιξυλοποιημένα μοσχεύματα είναι συνήθως αυτός που επιλέγεται για τον πολλαπλασιασμό της γλυτσίνιας. Για τη δημιουργία της καταβολάδας, ένας βλαστός λυγίζετε μέχρι το έδαφος και ένα τμήμα του που περιέχει και οφθαλμό, σκεπάζεται με χώμα. Οι καταβολάδες μέχρι την επόμενη περίοδο έχουν ριζοβολίσει και μπορούν να απομακρυνθούν από το μητρικό φυτό και να μεταφυτευτούν σε νέα θέση. Επιπλέον, ο πολλαπλασιασμός με σπόρο δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολος, αλλά τα φυτά που προκύπτουν είναι πολύ πιθανό να μη διατηρούν τα χαρακτηριστικά του φυτού από το οποίο προήλθε ο σπόρος.

Εχθροί και ασθένειες

Οι νεαροί βλαστοί προσβάλλονται εύκολα από αφίδες και κοκκοειδή. Οι αφίδες δημιουργούν αποικίες στα φύλλα και στα άνθη του φυτού, ενώ λερώνουν περαιτέρω τα φυτικά τμήματα με τα εκδύματα και αποχωρήματα τους. Συνήθως οι πληθυσμοί τους μειώνονται από τα μέσα του καλοκαιριού και ελέγχονται από τους ωφέλιμους οργανισμούς του κήπου. Τα κοκκοειδή είναι ακίνητα έντομα και παραμένουν πάνω στους βλαστούς του φυτού, μυζώντας φυτικούς χυμούς. Η αντιμετώπιση τους είναι γενικά δύσκολη, αλλά σπάνια δημιουργούν μεγάλους πληθυσμούς που επιδρούν αρνητικά στην ανάπτυξη της γλυτσίνιας.

Χρήση στον κήπο

• Εξαιτίας της μεγάλης του ανάπτυξης και της ελκυστικής ανθοφορίας, είναι ιδανικό για φύτευση σε προσόψεις κτηρίων
• Κατάλληλο για σκίαση και χρήση σε πέργκολες, σκέπαστρα και κιγκλιδώματα. Επιπλέον, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάλυψη τοίχων και γέμισμα φραχτών
• Λόγω της αρωματικής ανθοφορίας της, φυτεύεται κοντά σε καθιστικά των κήπων
• Διαμορφωμένο σαν δέντρο, μπορεί να αποτελέσει κεντρικό σημείο εστίασης στον κήπο

Εν συντομία …για τη γλυτσίνια

• Φυλλοβόλο, αναρριχόμενο φυτό με εύοσμα άνθη
• Έχει μεγάλη ανάπτυξη, ζωηρή βλάστηση και εντυπωσιακή ανθοφορία
• Ανθίζει κυρίως τον Απρίλιο-Μάιο για ένα περίπου μήνα και το λίγο φθινόπωρο για μικρό διάστημα
• Πολλαπλασιάζεται με καταβολάδες και μοσχεύματα
• Χρησιμοποιείται για την ανάδειξη κτηρίων αλλά και για δημιουργία σκιάς πάνω από πέργκολες και σκέπαστρα.

Το γένος Wisteria πήρε το όνομα του προς τιμή του αμερικανού καθηγητή φυσιολογίας και ανατομίας Caspar Wistar (1761-1818). Εκ παραδρομής όμως, αντί για Wistaria καταγράφηκε ως Wisteria και παρέμεινε έτσι

Η διμορφοθήκη είναι πολυετές ποώδες φυτό με υπέροχα άνθη (μαργαρίτες) που κάνουν την εμφάνιση τους την άνοιξη και διαρκούν ολόκληρο το καλοκαίρι.

Η καταγωγή της διμορφοθήκης (Dimorphotheca aurantiaca, Compositae) είναι από τις περιοχές της νότιας Αφρικής. Ανήκει στην οικογένεια Compositae, στην οποία ανήκουν όλα τα φυτά που σχηματίζουν άνθη τύπου μαργαρίτας. Περισσότερα από 27.500 είδη κατατάσσονται στην οικογένεια αυτή εκ των οποίων και πάρα πολλά καλλωπιστικά φυτά, όπως το αγήρατο, τα χρυσάνθεμα, ο ηλίανθος, η ντάλια και η ζίννια καθώς και διάφορα λαχανικά ή αρωματικά φυτά όπως η αγκινάρα και το χαμομήλι,  Στο γένος Dimorphotheca ταξινομούνται περίπου 10 είδη φυτών, τα περισσότερα με καλλωπιστική αξία. Εξαιτίας της εύκολης ανάπτυξης της, χωρίς πολλές φροντίδες καθώς και των πολύ όμορφων ανθέων του, η διμορφοθήκη καλλιεργείται συχνότατα σε κήπους, πάρκα, βεράντες ή μπαλκόνια.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Το φυτό εμφανίζει περισσότερο έρπουσα ανάπτυξη και το ύψος του δεν ξεπερνάει τα 30 cm. Οι βλαστοί του είναι λεπτοί και μακριοί. Τα φύλλα του είναι επιμήκη, με οδοντώσεις, που εμφανίζονται εναλλάξ το ένα με το άλλο πάνω στους βλαστούς. Τα άνθη της διμορφοθήκης είναι σύνθετα (κεφαλές) και αποτελούνται από πάρα πολλά μικρά ανθίδια. Μοιάζουν με μεγάλες μαργαρίτες και το μέγεθος κυμαίνεται περίπου στα 6 cm. Το χρώμα τους μπορεί να είναι λευκό, ροζ ή ιώδες, αναλόγως της ποικιλίας, με πιο συχνά τα φυτά με λευκά ή ροζ άνθη. Η άνθιση της διμορφοθήκης ξεκινάει από τον Απρίλιο και διαρκεί μέχρι και τα μέσα φθινοπώρου. Είναι πολυετές φυτό, που συχνά όμως καλλιεργείται σαν ετήσιο ή διετές, διότι τα ίδια φυτά μετά από χρόνια εμφανίζουν αραιότερη άνθιση και παχείς βλαστούς. Παρόλα αυτά όμως όταν φυτεύεται σαν πολυετές έχει την ικανότητα να αναπτύσσεται σχετικά γρήγορα και να καλύπτει αρκετό χώρο.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Κατατάσσεται στα πολύ ανθεκτικά καλλωπιστικά φυτά και εμφανίζει ικανοποιητική ανάπτυξη στις συνθήκες της χώρας μας. Φυτεύεται σε όλα τα εδάφη, αν και τα πιο γόνιμα, μέτριας σύστασης αμμοπηλώδη εδάφη, πλούσια σε οργανικά συστατικά, δημιουργούν φυτά πιο εύρωστα, και πλουσιότερη ανθοφορία. Καλύτερη ανθοφορία επιτυγχάνεται όταν τοποθετείται σε ηλιόλουστα σημεία στον κήπο. Μπορεί να φυτευτεί, χωρίς προβλήματα και σε ημισκιερές ή σκιερές θέσεις. Η άρδευση του πρέπει να είναι κανονική, χωρίς υπερβολικά ποτίσματα. Σε σειρά στο παρτέρι φυτεύεται συνήθως σε αποστάσεις 20 – 25 cm. Η διμορφοθήκη αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού και στην ξηρασία και είναι κατάλληλο φυτό για παραθαλάσσιες περιοχές. Προτιμά να φυτεύεται σε περιοχές με ήπιους χειμώνες, ή να μεταφέρεται σε προστατευμένα από τους ανέμους και τις χαμηλές θερμοκρασίες σημεία του κήπου. Η αφαίρεση των ζιζανίων καθώς και το τακτικό σκάλισμα του χώματος γύρω από τα φυτά, βοηθούν στην καλύτερη ανάπτυξη. Καλό είναι να κορφολογείται σε τακτά χρονικά διαστήματα για να επιτυγχάνεται πιο έντονη ανθοφορία. Το φθινόπωρο ή στο τέλος του χειμώνα πρέπει να κλαδεύεται μέρος του φυτού, για να δώσει νέα και πιο ζωηρή βλάστηση. Επιπλέον, με τακτική αφαίρεση των απανθισμένων λουλουδιών επιτυγχάνεται πλουσιότερη ανθοφορία.

Πολλαπλασιασμός

Η διμορφοθήκη πολλαπλασιάζεται με το σπόρο του, που σπέρνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη. Συνήθως σπέρνεται στις αρχές ή μέσα της άνοιξης και ανθίζει ύστερα από 1,5 – 2 μήνες. Σπορά όμως μπορεί να γίνει και στις αρχές φθινοπώρου για να ανθίσει τη επόμενη άνοιξη. Μπορεί να πολλαπλασιασθεί και με μοσχεύματα που αφαιρούνται συχνά μαζί με ρίζα και μεταφυτεύονται σε νέες θέσεις. Στα φυτώρια υπάρχουν ανθισμένα φυτά, έτοιμα για μεταφύτευση στο παρτέρι ή στη γλάστρα, με διάφορους χρωματισμούς των ανθέων τους.

Εχθροί και ασθένειες

Είναι αρκετά ανθεκτικό φυτό σε προσβολές ασθενειών και εντόμων. Ορισμένες φορές παρατηρούνται μικρά έντομα όπως οι αφίδες ή κοκκοειδή πάνω στα φύλλα και στα άνθη. Τα έντομα αυτά απομυζούν τους φυτικούς χυμούς, χωρίς να προκαλούν όμως ιδιαίτερα προβλήματα στη διμορφοθήκη. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα φύλλα του φυτού εμφανίζουν φαγώματα που προέρχονται από σαλιγκάρια ή ακρίδες, που δεν προκαλούν πρόβλημα εξαιτίας του γρήγορου ρυθμού ανάπτυξης του φυτού.

Χρήση στον κήπο

• Φυτεύεται ομαδικά σε παρτέρια μόνο του ή με άλλα καλλωπιστικά ποώδη φυτά
• Κατάλληλο για φύτευση σε φυτοδοχεία, όπου αν το δοχείο είναι ρυχό, η διμορφοθήκη έχει κρεμοκλαδή ανάπτυξη
• Ιδανικό για βραχόκηπους, ή ως εδαφοκαλυπτικό σε διάφορα σημεία του κήπου.
• Φυτεύεται στη βάση μεγάλων δένδρων
• Κατάλληλο για σχηματισμό ανθισμένης μπορντούρας

Εν ολίγοις …για την διμορφοθήκη

• Πολυετές ποώδες φυτό που παραμένει ανθισμένο καθόλη τη διάρκεια του καλοκαιριού
• αναπτύσσεται εύκολα και μπορεί να καλύψει αρκετή έκταση σε λίγο χρόνο,ενώ σε ύψος δεν ξεπερνά τα 30 cm
• ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη αλλά προτιμά τα αμμοπυλώδη που περιέχουν οργανική ουσία
• με το κορυφολόγημα δημιουργούνται περισσότερα άνθη και παρατείνεται η ανθοφορία
• Πολλαπλασιάζεται με σπόρο το φθινόπωρο ή την άνοιξη και με έρριζα μοσχεύματα
• Είναι ανθεκτικό στις προσβολές από έντομα

Κίστος ή Λαδανιά. Ένα μεσογειακό φυτό πολύ κοινό της χλωρίδας μας με μεγάλη αξία. Θεωρείται αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοκομικό φυτό, ενώ έχει καλλωπιστική αξία και χρήση στη σύγχρονη κηποτεχνία.

Ο κίστος ή λαδανιά (Cistus creticus, Cistaceae) είναι αειθαλής θάμνος που αποτελεί χαρακτηριστικό φρύγανο της ανατολικής Μεσογείου και μελισσοκομικό φυτό. Η ανθοφορία και το αρωματικό του φύλλωμα τον κατατάσσουν στα καλλωπιστικά φυτά.  Βοτανικά ανήκει στην οικογένεια Cistaceae που είναι γνωστή και σαν «rock-rose family» και στην οποία ανήκουν 170 – 200 περίπου είδη. Τα περισσότερα είδη της οικογένειας κατάγονται από τις χώρες της Μεσογείου και κάποια από τη βόρεια Αμερική. Στη χώρα μας αυτοφύονται 5 είδη του γένους Cistus με πιο γνωστό το C. creticus. Είναι φυτό ιδιαίτερα διαδεδομένο από την αρχαιότητα και στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας ονομάζεται αλαδανιά, αλάδανος, ξισταριά ή κουνουκλιά.

Ο κίστος στη φύση έχει έναν ιδιαίτερο ρόλο αφού φυτρώνει μετά από φωτιά και τα νέα φυτά μπορούν να καλύψουν μεγάλη έκταση καμένης γης. Οι σπόροι του χρειάζονται πολύ μεγάλη θερμοκρασία για λίγη ώρα προκειμένου να φυτρώσουν.  Στη συνέχεια όταν η περιοχή αποκτήσει ξανά βλάστηση, οι μεγαλύτεροι θάμνοι σκιάζουν τους κίστους, οι περισσότεροι από τους οποίους καταστρέφονται. Έτσι στη φύση ο κίστος ζει 10 – 15 χρόνια.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Ο κίστος έχει μέτριο ρυθμό ανάπτυξης και δεν ξεπερνά σε ύψος και διάμετρο το 1 – 1,5 m. Από τη βάση του θάμνου αναπτύσσονται πολλοί βλαστοί με όρθια ή πλάγια ανάπτυξη. Τα φύλλα του έχουν κυματοειδή επιφάνεια, χρώμα γκριζοπράσινο και πολλά τριχίδια. Τα φύλλα του  C. creticus είναι αρωματικά. Πάνω στους βλαστούς αναπτύσσονται το ένα απέναντι από το άλλο. Τα άνθη έχουν πέντε πέταλα που μοιάζουν να είναι τσαλακωμένα. Τα πέταλα είναι συνήθως λευκά, ρόδινα ή μοβ, ωστόσο υπάρχουν και είδη με κίτρινα άνθη και πέταλα με κηλίδες. Οι στήμονες δίνουν λαμπερό κίτρινο χρώμα στο κέντρο του άνθους. Ο κίστος ανθίζει την άνοιξη από τον Απρίλιο μέχρι το Μάιο, αλλά υπάρχουν και είδη που η ανθοφορία τους παρατείνεται μέχρι τον Ιούνιο. Από τα φύλλα των φυτών που δημιουργούν μοβ άνθη εξάγεται το λάδανο, μία ουσία που χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα στη φαρμακευτική και την αρωματοποιία.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Στη φύση ο κίστος φυτρώνει και αναπτύσσεται σε εδάφη φτωχά και πετρώδη. Στον κήπο έχει φανεί ότι τα φτωχότερα εδάφη με πολύ καλή αποστράγγιση, είναι καταλληλότερα για την ανάπτυξη του φυτού. Στα πλούσια σε οργανική ουσία και στα βαριά αργιλώδη εδάφη, ο κίστος μπορεί να επιβιώσει, όμως εμφανίζει καχεκτική εικόνα και δεν έχει μεγάλη διάρκεια ζωής. Πριν από την φύτευσή του δεν πρέπει να προστίθεται κόμποστ, λίπασμα ή κοπριά, ενώ απαραίτητα είναι τα βότσαλα και η άμμος για να εξασφαλιστεί η καλή αποστράγγιση Υπάρχουν είδη κίστου (C. albidus, C. ladanifer) που είναι κατάλληλα και για ασβεστώδη εδάφη. Μπορεί να φυτευτεί σε παραθαλάσσιους κήπους αφού είναι ανθεκτικός στην αλμύρα. Γενικά δεν είναι θάμνος που χρειάζεται ιδιαίτερες φροντίδες. Ένα ελαφρύ κλάδεμα στις κορυφών των κλαδιών κάθε φθινόπωρο, βοηθάει στη διατήρηση της πυκνής κόμης του φυτού.

Πολλαπλασιασμός

Ο κίστος πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα ημιώριμων βλαστών το φθινόπωρο. Πολλαπλασιασμός μπορεί να γίνει και από το σπόρο αλλά χρειάζεται ειδική επεξεργασία. Ο σπόρος πριν τη φύτευση είτε πρέπει να τριφτεί με γυαλόχαρτο, είτε να εκτεθεί σε πολύ υψηλή θερμοκρασία (100οC) για λίγα λεπτά.

Εχθροί και ασθένειες

Ο κίστος τόσο στη φύση όσο και στον κήπο δεν έχει πολλούς εχθρούς, ούτε εμφανίζει συχνά μυκητολογικές ή άλλες προσβολές. Είναι αρκετά σκληραγωγημένο φυτό και προσαρμοσμένο άριστα στις συνθήκες της χώρας μας.

Χρήση στον κήπο

• Φυτεύεται σε ομάδες μόνο του ή με άλλους καλλωπιστικούς θάμνους για συνεχόμενη ανθοφορία
• Δημιουργεί χαμηλούς φράκτες ελεύθερης ανάπτυξης
• Κατάλληλο για φύτευση σε γλάστρες σε μπαλκόνια και βεράντες
• Ιδανικός θάμνος για διακόσμηση βραχόκηπου
• Κατάλληλο για φύτευση κοντά στη θάλασσα

Το λάδανο είναι γνωστό εδώ και 2.500 χρόνια και έχει συνδεθεί με αρκετές θρησκείες. Οι Αιγύπτιοι το χρησιμοποίησαν στις ταριχεύσεις και στην ορθοδοξία αποτελεί ένα από τα 40 συστατικά του Άγιου Μύρου. Κατά το μεσαίωνα χρησιμοποιούσαν το λάδανο κατά της πανώλης.

Εν συντομία για τον κίστο ή λαδανιά

• Χαρακτηριστικός θάμνος της μεσογειακής χλωρίδας με ιδιαίτερη καλλωπιστική αξία
• Δεν ξεπερνά σε ύψος και διάμετρο το 1,5 m και έχει στρογγυλή και πυκνή κόμη
• Απόλυτα προσαρμοσμένο στις συνθήκες της χώρας μας και κυρίως στη ν. Ελλάδα, όπου και αυτοφύεται
• Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες και αξιοποιεί τα άγονα εδάφη αρκεί να αποστραγγίζουν καλά
• Αντέχει στην ξηρασία, την αλατότητα του εδάφους και τα σταγονίδια της θάλασσας

26 φυτά εσωτερικού χώρου για να επιλέξετε αυτά που ταιριάζουν στο χώρο σας. Άλλα με πράσινο ή πολύχρωμο φύλλωμα, άλλα με εντυπωσιακά άνθη ή χωρίς πάντα έχουν θέση μέσα σε ένα δωμάτιο, μια είσοδο πολυκατοικίας, έναν επαγγελματικό χώρο, κατάστημα ή  χώρο υποδοχής. Κοντά σε παράθυρα συνήθως βρίσκουν τον τρόπο να μεγαλώσουν και να δημιουργούν υπέροχες γωνίες στο σπίτι. Συνήθως θέλουν αρκετό ηλιακό φως αλλά όχι άμεσο, καλό αερισμό του δωματίου και μέτρια υγρασία, τόσο μέσα στο δωμάτιο όσο και στο έδαφος. Η συχνή φροντίδα τους και ο καθαρισμός των φύλλων είναι σημαντική εργασία, για να είναι τα φυτά εσωτερικού χώρου όμορφα και υγιή. Παρακάτω παρουσιάζονται τα βασικά φυτά εσωτερικού χώρου που υπάρχουν στα φυτώρια και κέντρα κήπου. Πολλά από τα φυτά που παρουσιάζονται δεν έχουν χρήση μόνο ως φυτά εσωτερικού χώρου, αλλά αναπτύσσονται και μεγαλώνουν πολύ καλά και έξω στον κήπο ή σε μπαλκόνια. Φυσικά, υπάρχουν πολύ περισσότερα φυτικά είδη που φυτεύονται σε εσωτερικούς χώρους που όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να ανακαλύψει.

1. Αγλαόνεμα

Το αγλαόνεμα κατάγεται από την Ν.Α. Ασία, είναι πολύ ωραίο καλλωπιστικό φυτό εσωτερικού χώρου. Στο εξωτερικό, το αγλαόνεμα είναι γνωστό με το όνομα Chinese evergreens. Τα φύλλα του φυτού έχουν μήκος μέχρι 15cm. Είναι πράσινα με ασημοπράσινες ραβδώσεις χαρακτηριστικό που του δίνει μεγάλη καλλωπιστική αξία. Το ύψος του φυτού φτάνει μέχρι 30-35 cm. Δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά στο φωτισμό ενώ μπορούν να τοποθετηθούν και σε σημεία με άμεσο ηλιακό φως. Η θερμοκρασία του δωματίου δεν πρέπει να ξεπερνά τους 28^oC. Ιδανική θερμοκρασία είναι μεταξύ 10-15^oC, ενώ είναι ανθεκτικό φυτό στις χαμηλές θερμοκρασίες. Το χειμώνα πότισμα 1 φορά την εβδομάδα ή ανά 10 μέρες είναι αρκετό και το καλοκαίρι συνήθως 2 φορές την εβδομάδα. Θέλει αφράτο χώμα για αυτό και δεν χρειάζεται να το πιέζουμε κατά τη φύτευση ή μεταφύτευση. Υδατοδιαλυτό λίπασμα για φυτά εσωτερικού χώρου είναι χρήσιμο από τα μέσα της άνοιξης και το καλοκαίρι. Τους καλοκαιρινούς μήνες η υγρασία ακόμα και στο φύλλωμα είναι σημαντική. Έτσι ψεκασμός του φυλλώματος είναι σημαντικός. Εάν χρειάζεται μεταφύτευση αυτή γίνεται την άνοιξη. Ο πολλαπλασιασμός του φυτού γίνεται με διαίρεση των ριζών του.

2. Αιχμέα

Η αιχμέα είναι υπέροχο φυτό που στην πατρίδα του την Βραζιλία ζει ως επίφυτο όπως και η Γκουζμάνια, δηλαδή αναπτύσσεται πάνω στους κορμούς άλλων φυτών. Έχει στενόμακρα και άκαμπτα φύλλα σε σχήμα ρόδακα και βράκτια άνθη σε διάφορα χρώματα όπως το κόκκινο, ροζ, κίτρινο ή λευκό. Η αιχμέα χρησιμοποιείται και ως διακοσμητικό καλλωπιστικό  φυτό σε ανθικές συνθέσεις συνήθως σε καλάθια ή άλλες βάσεις. Στη χώρα μας αναπτύσσεται σε γλάστρα  μόνο ως φυτό εσωτερικών χώρων. Η αιχμέα θέλει να βρίσκεται σε δωμάτια με έντονο φωτισμό, όχι πολλά ποτίσματα και καλό είναι με ψεκασμό στα φύλλα και μέσα στον ρόδακα. Απαιτεί θερμοκρασίες, από 20^oC-30^oC.

3. Ανθούριο

Το ανθούριο είναι από τα πιο όμορφα και ιδιαίτερα καλλωπιστικά φυτά, με μεγάλη εμπορική καλλωπιστική αξία και στη χώρα μας. Η καταγωγή του είναι η Χαβάη.  Το ανθούριο είναι θαμνώδες φυτό με πυκνό παχύ φύλλωμα και κόκκινα, ροζ, λευκά άνθη με εντυπωσιακό σχήμα. Τα άνθη στο ανθούριο χρησιμοποιούνται σε ανθοσυνθέσεις σε γάμους στην εκκλησία ή τη δεξίωση. Για τις συνθήκες της χώρας μας φυτεύεται αποκλειστικά ως φυτό εσωτερικού χώρου. Το ανθούριο χρειάζεται μέτριο φωτισμό και όχι άμεση έκθεση στον ήλιο. Αρέσκεται σε μέσες θερμοκρασίες, 20-30^oC, τακτικό πότισμα με σωστή αποστράγγιση, ψεκασμό στα φύλλα και λίπανση με ένα πλήρες οργανικό λίπασμα.

4. Ασπιδίστρα

Η ασπιδίστρα είναι όμορφο φυτό για εσωτερικούς χώρους. Γενικά σαν φυτά δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις. Τα φύλλα της ασπιδίστρας ανάλογα και με το είδος μπορεί να έχουν λευκές γραμμώσεις. Είναι ιδανικό για τοποθέτηση σε σκοτεινές θέσεις και μπορεί να μπει χωρίς πρόβλημα με γραφεία και χώρους υποδοχής που δεν υπάρχουν παράθυρα ή είναι καλυμμένα. Η ασπιδίστρα φτάνει σε ύψος μέχρι 1 μέτρο. Πότισμα χρειάζεται τους καλοκαιρινούς μήνες 2 φορές την εβδομάδα και το χειμώνα σποραδικά όταν βλέπουμε πως το χώμα αρχίζει να μην είναι υγρό. Λίπανση όπως και στα υπόλοιπα φυτά εσωτερικού χώρου, με κάποιο υδατοδιαλυτό σκεύασμα ανά 15-20 ημέρες, την άνοιξη και το καλοκαίρι. Υπάρχουν ποικιλίες και με φύλλα που έχουν έντονες λευκές γραμμώσεις. Ανά τρία χρόνια περίπου το φυτό χρειάζεται αλλαγή γλάστρας και παράλληλα με τη μεταφύτευση μπορεί να γίνει και διαίρεση των ριζών με αποτέλεσμα να προκύψουν περισσότερα φυτά. Η ιδανική θερμοκρασία ανάπτυξης του φυτού είναι 10-15^oC, αλλά αντέχει και σε χαμηλότερες. Καθαρισμός των φύλλων με κάποιο πανάκι πρέπει να γίνεται συχνά.

5. Γαρδένια

Η γαρδένια είναι φυτό μεγάλης καλλωπιστικής αξίας, πολύ δημοφιλές στη χώρα μας. Η καταγωγή της είναι από την  Ιαπωνία. Είναι θάμνος με πυκνό λεπτό φύλλωμα και λευκά άνθη με μεθυστικό άρωμα, είναι  κατάλληλο φυτό για εσωτερικούς και εξωτερικούς  χώρους. Συνήθως, σαν φυτό εσωτερικού χώρου μπαίνει σε εισόδους πολυκατοικιών, πυλωτές ή σκάλες και σπανιότερα μέσα στο σπίτι.

Η γαρδένια χρειάζεται μέτριο φωτισμό, και όχι άμεση έκθεση στον ήλιο. Αρέσκεται σε υψηλές θερμοκρασίες, 15oC-35oC, αφαίρεση μπουμπουκιών για ποιοτική ανθοφορία, ψεκασμό στα φύλλα, τακτικό πότισμα με σωστή αποστράγγιση, τακτική λίπανση με πλήρες λίπασμα (κατά προτίμηση Οργανικό) από την άνοιξη και μετά, καθώς και με συμπλήρωμα σιδήρου, για αντιμετώπιση των έντονων τροφοπενιών σιδήρου που εμφανίζει η γαρδένια.

6. Γιούκα

Το γιούκα είναι πολύ ανθεκτικό δενδρώδες φυτό με ιδιαίτερα διακοσμητικό φαρδύ μυτερό φύλλωμα που καταλήγει σε μυτερό και επικίνδυνο αγκάθι. Είναι κατάλληλο για εσωτερικούς χώρους. Καταγωγή του γιούκα είναι η Βραζιλία. Το γιούκα καλό είναι να τοποθετείται σε δωμάτια με έντονο φωτισμό, ενώ χρειάζεται μέτρια ποτίσματα και ψεκασμό στα φύλλα. Αναπτύσσεται σε θερμοκρασίες από 15^οC-35^οC. Το γιούκα δεν πρέπει να εκτίθεται σε ρεύματα αέρα και κοντά σε θερμαντικά σώματα. Στη νότια Ελλάδα και στην Κρήτη φυτεύεται και στον κήπο.

7. Γκουσμάνια

Η γκουσμάνια είναι ένα υπέροχο φυτό που στην πατρίδα του το Περού ζει ως επίφυτο (δηλαδή, αναπτύσσεται πάνω σε άλλα φυτά, δένδρα ή θάμνους). Έχει στενόμακρο φύλλωμα σε σχήμα ρόδακα και βράκτια άνθη σε χρώμα κόκκινο, κίτρινο ή ακόμη και λευκό. Αποτελεί διακοσμητικό φυτό πολλών συνθέσεων σε καλάθια ή άλλες βάσεις. Η γκουσμάνια (Guzmania minor) είναι φυτό κατάλληλο για τοποθέτηση του σε εσωτερικούς χώρους. Χρειάζεται μέτριο φωτισμό, μέτριο πότισμα με ψεκασμό και μέσα στον ρόδακα. Είναι ανθεκτικό σε υψηλές θερμοκρασίες, 20^oC-30^oC.

8. Διεφφεμπάχια

Η Διεφφεμπάχια (Dieffenbachia) είναι πολύ κοινό φυτό εσωτερικού χώρου, με υπέροχη διακοσμητική όψη και ελκυστικό φύλλωμα. Κατάγεται από τις τροπικές περιοχές της Βραζιλίας. Τα φύλλα του φυτού είναι ανοιχτοπράσινα με χρωματιστές ραβδώσεις που ποικίλουν ανάλογα την ποικιλία. Τοποθετούνται σε ηλιόλουστα αλλά και ημι-σκιερά σημεία μέσα στο δωμάτιο. Η διεφφεμπάχια περιέχει ένα τοξικό υγρό (ονομάζεται Dump Cane) τόσο στα φύλλα όσο και στους βλαστούς για αυτό θα πρέπει να προστατεύεται από μικρά παιδιά και κατοικίδια και να μπαίνει σε σημεία που δεν είναι εύκολη η άμεση επαφή με το φυτό. Το πότισμα είναι κανονικό και ίσως λίγο πιο αραιά από τα υπόλοιπα φυτά εσωτερικού (ανάλογα και το σημείο που έχει τοποθετηθεί), ενώ η λίπανση επαναλαμβάνεται ανά 20-30 ημέρες.

9. Δράκαινα

Το γένος Dracaena έχει περί τα 40 είδη που διαφοροποιούνται μεταξύ τους στο σχήμα και το μέγεθος. Οι δράκαινες είναι ιδιαίτερα δημοφιλή φυτά εσωτερικού συνθέσεις και βρίσκονται συχνά και σε γλάστρες με ανθικές συνθέσεις. Κατάγεται από τις τροπικές περιοχές της Ασίας και της Αφρικής και σε αυτές τις περιοχές μπορεί να φτάσει και τα 6 μέτρα. Σαν φυτό εσωτερικού χώρου δεν θα ξεπεράσει τα 60-70 cm. Υπάρχουν πολλές καλλωπιστικές ποικιλίες με διαφορετικούς χρωματισμούς στα φύλλα. Η ανάπτυξη του φυτού είναι αργή. Η δράκαινα τοποθετείται σε φωτεινά σημεία στο δωμάτιο με ιδανικές θερμοκρασίες 18-21oC. Το πότισμα και η λίπανση του φυτού γίνεται με την ίδια λογική όπως και στα υπόλοιπα φυτά εσωτερικού χώρου.

10. Ελαστικοφόρος Φίκος

Ο ελαστικοφόρος φίκος (Rubber Plant) είναι από τα πιο κοινά φυτά εσωτερικού χώρου αφού μεγαλώνει πολύ καλά μέσα γλάστρα και σε εσωτερικούς χώρους. Έχει υπέροχα, μεγάλα, σαρκώδη, παχιά και γυαλιστερά φύλλα, έντονου πράσινου χρώματος. Χρειάζεται στήριγμα σε πάσσαλο ιδικά σε νεαρή ηλικία. Ποτίζετε συχνά το καλοκαίρι και λιπαίνουμε όπως και στα υπόλοιπα φυτά ανά 20 μέρες με υδατοδιαλυτό λίπασμα για φυτά εσωτερικών χώρων. Καλό είναι να καθαρίζονται τα φύλλα ανά 2 εβδομάδες περίπου με υγρό πανάκι για να φεύγει η σκόνη. Εάν ο ελαστικοφόρος φίκος πληγωθεί τότε βγάζει ένα λευκό γαλακτώδες υγρό το οποίο είναι τοξικό και ερεθιστικό όταν έρθει σε επαφή μες το δέρμα. Έτσι, εάν παρατηρηθεί κάτι παρόμοιο θα πρέπει να καθαριστεί αμέσως με κάποιο υγρό πανί και να απομακρυνθεί για λίγο ώστε να μην είναι προσβάσιμο από παιδιά ή κατοικίδια.

11. Ζαμιοκούλκας ή ζάμια

Ο ζαμιοκούλκας ή ζάμια (Zamiaculeas zamifolia, Araceae )είναι φυτό που κατάγεται από τα τροπικά δάση της Αφρικής. Είναι κονδυλώδες φυτό. Τα φύλλα του είναι σκληρά και δερματώδη, παχιά με έντονο πράσινο χρώμα. Έχει σταθερή διαμόρφωση και σχεδόν ορθόκλαδη με αποτέλεσμα να δημιουργεί υπέροχες συνθέσεις μέσα σε κασπώ και διακοσμητικές γλάστρες. Είναι ανθεκτικό στην έλλειψη νερού. Μπαίνει συνήθως σε λιγότερα φωτεινά σημεία του δωματίου. Το πότισμα πρέπει να επαναλαμβάνεται 2 φορές την εβδομάδα, ανάλογα και τις συνθήκες, ενώ η λίπανση γίνεται περίπου ανά 20 μέρες με υδατοδιαλυτό λίπασμα για φυτά εσωτερικού χώρου. Καλό είναι να καθαρίζονται συχνά τα φύλλα γιατί μαζεύουν εύκολα σκόνη. Το φυτό αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με το εξωτικό φυτό της κεντρικής Αμερικής Zamia sp, Zamiaceae που ανήκει στα κυκαδόφυτα (Cycads). Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι μοιάζουν πολύ τα φύλλα τους.

12. Καλαγχόη

Η καλαγχόη είναι παχύφυτο, με πυκνά και παχιά φύλλα και επίσης παχιά άνθη σε πολλές αποχρώσεις. Η καταγωγή της καλαγχόης είναι από την Μαγαδασκάρη. Η καλαγχόη είναι διακοσμητικό φυτό και χρησιμοποιείται συχνά σε ανθικές συνθέσεις σε καλάθια ή άλλες βάσεις. Είναι φυτό χαμηλής ανάπτυξης, ανθεκτικό σε χαμηλές θερμοκρασίες, κατάλληλο για εσωτερικούς αλλά και εξωτερικούς  χώρους.

Η καλαγχόη χρειάζεται μέτριο φωτισμό και όχι άμεση έκθεση στον ήλιο. Ιδανικές θερμοκρασίες είναι από 10^oC-25^oC, ενώ θέλει μέτριο πότισμα με ψεκασμό στα φύλλα, αφαίρεση των ώριμων ανθέων και διακοπή για λίγο καιρό (2-3 εβδομάδες) του ποτίσματος, μετά από έντονη ανθοφορία.

13. Καλαθέα

Η καλαθέα είναι πολύ αγαπητό φυτό που διακρίνεται για τα εντυπωσιακά διακοσμητικά φύλλα του. Στη χώρα μας βρίσκεται αποκλειστικά σε εσωτερικούς χώρους, δωμάτια υποδοχής ή εισόδους πολυκατοικιών. Η καταγωγή της καλαθέας είναι η Βραζιλία. Θέλει μέτριο φωτισμό, και αρκετά ποτίσματα, ενώ καλό είναι να ψεκάζονται συχνά τα φύλλα. Αναπτύσσεται επαρκώς σε θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 15^οC-35^οC. Δεν πρέπει να εκτίθεται στο άμεσο ηλιακό φως. Ανάλογα με την ένταση του φωτισμού το φυτό ανοιγοκλείνει τα φύλλα του.

14. Κέντια

Η κέντια (Kentia forsteriana) είναι εξωτικό φυτό με σπουδαία καλλωπιστική αξία, αποκλειστικά σε εσωτερικούς χώρους, ιδιαίτερα δημοφιλές και στη χώρα μας. Η καταγωγή του είναι από την Πολυνησία. Η κέντια είναι σχετικά ανθεκτικό φυτό, έχει πλούσια λεπτά μακριά κλαδιά και σκούρο πράσινο φύλλωμα. Πρέπει να τοποθετείται σε χώρους με μέτριο φωτισμό και να μην υπάρχει άμεση έκθεση στον ήλιο. Οι θερμοκρασίες του δωματίου θα πρέπει να κυμαίνονται από 15^oC-25^oC. Τα φύλλα πρέπει να ψεκάζονται με νερό, ενώ θέλει τακτικό πότισμα και χώμα για φυτά εσωτερικού χώρου, με καλή αποστράγγιση. Είναι ιδιαίτερα εύκολο στην καλλιέργειά του χωρίς να δημιουργεί προβλήματα.

15. Κρότωνας

Ο κρότωνας είναι από τα πιο ωραία φυτά εσωτερικού χώρου με ποικιλόχρωμο φύλλωμα. Όλες οι ποικιλίες έχουν σκληρά φύλλα με κίτρινα ή κόκκινα νεύρα. Είναι φυτά που θέλουν σταθερή θερμοκρασία όλο το χρόνο. Θερμοκρασίες περίπου 25^οC είναι ιδανικές για το φυτό. Σε χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να πέσουν τα φύλλα και να χαλάσει. Καλό είναι να τοποθετείται σε σημεία με φως στο δωμάτιο. Θέλει τακτικά ποτίσματα το καλοκαίρι αλλά όχι υπερβολική υγρασία.

16. Μαράντα

Από τα πιο εντυπωσιακά φυτά εσωτερικού χώρου. Τα φύλλα της μαράντας είναι πολύχρωμα και ιδιαίτερα κατατάσσοντας αυτό το φυτό στα πιο όμορφα για εσωτερικούς χώρους, γραφεία, εισόδους ή χώρους αναμονής, αλλά και μέσα στο σπίτι στο σαλόνι ή το χολ. Τα φύλλα διπλώνουν κατά τις βραδινές ώρες για αυτό και ονομάζεται και Prayer Plant ή “προσευχή”. Την άνοιξη και το καλοκαίρι πρέπει να μπαίνει σε σημεία με μέτριο φωτισμό και το χειμώνα να τοποθετείται σε πιο φωτεινά σημεία. Θέλει άφθονο νερό και λίπανση ανά 15-20 μέρες με υδατοδιαλυτό λίπασμα εσωτερικού χώρου την άνοιξη και το καλοκαίρι.

17. Μονστέρα

Η μονστέρα είναι ένα ιδιαίτερο και πολύ όμορφο φυτό εσωτερικού χώρου με μεγάλα καταπράσινα φύλλα. Θεωρείται αναρριχώμενο φυτό. Σαν φυτό εσωτερικού χώρου μπαίνει σε σημεία με έντονο φωτισμό που καλό όμως είναι να μην πέφτει άμεσα πάνω στα φύλλα αλλά να παρεμβάλλεται μια κουρτίνα. Το πότισμα και η λίπανση γίνεται όπως και στα περισσότερα φυτά εσωτερικού χώρου. Στο πότισμα του μην ξεχνάτε να είναι πάντα το έδαφος υγρό. θερμοκρασία δωματίου δηλαδή, περίπου 20-27 οC είναι ιδανικές για το φυτό, ενώ δεν αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω των 15^οC.

18. Ποϊνσέττια ή αλεξανδρινό

Η ποϊνσέττια ή αλεξανδρινό είναι το φυτό των Χριστουγέννων, πολύ δημοφιλές και στη χώρα μας και πολύ αγαπητό ειδικά τις μέρες αυτές. Η καταγωγή της ποϊνσέττιας είναι από την κεντρική Αμερική και πιο συγκεκριμένα από το Μεξικό. Το αλεξανδρινό είναι θαμνώδες καλλωπιστικό φυτό με πυκνό και παχύ  φύλλωμα και με βάκτρια κόκκινα ή λευκά φύλλα. Στη νότια Ελλάδα και στην Κρήτη μπορεί να αναπτυχθεί και ως δέντρο στον κήπο.  Η ποϊνσέττια θεωρείται όμως κατ’ εξοχήν φυτό εσωτερικού χώρου με μεγάλη διακοσμητική αξία.

Χρειάζεται μέτριο φωτισμό,  θερμοκρασίες περιβάλλοντος 15oC-30oC, τακτικό πότισμα και έδαφος με σωστή αποστράγγιση. Όταν πέσουν τα φύλλα της ποϊνσέττιας (τέλος Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου) περιορίζουμε στο ελάχιστο τα ποτίσματα και κλαδεύουμε αυστηρά για την ανανέωσή τους. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν η ποϊνσέττια βρίσκεται σε εξωτερικό χώρο.

19. Σανσεβιέρα

Η Σανσεβιέρα (Sansevieria) είναι γνωστή στο εξωτερικό και ως Snake Plant θεωρείτε από τα φυτά αυτά που δεν χρειάζονται πολλές φροντίδες καθώς μπορεί να τοποθετηθεί σε όλους τους χώρους, χωρίς να επηρεάζεται από την έκθεση ή όχι στον ήλιο, αν και καλύτερα να προτιμώνται οι χώροι με άμεσο ηλιακό φως. Θεωρείται παχύφυτο. Αναπτύσσεις σκληρά, παχιά, σαρκώδη, ορθόκλαδα (σαν σπαθιά) φύλλα. Υπάρχουν ποικιλίες με φύλλα που έχουν κίτρινο ή λευκό περιφερειακό χρωματισμό. Το πότισμα και η λίπανση είναι κανονική, δηλαδή ποτίζουμε ανά 2-3 μέρες ανάλογα και τις καιρικές συνθήκες, προσέχοντας το χώμα να είναι πάντα υγρό αλλά να μην λασπώνει και η λίπανση να επαναλαμβάνεται ανά 15-20 μέρες σε υδατοδιαλυτό λίπασμα εσωτερικού χώρου κατά προτίμηση. Το χειμώνα περιορίζουμε πολύ το νερό και διακόπτουμε τη λίπανση. Μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι και 1 μέτρο.

20. Σεφλέρα

Η σεφλέρα είναι αειθαλής καλλωπιστικός θάμνος που μπορεί να μπει και σε εσωτερικούς χώρους, χωρίς να υπάρξει κάποιο πρόβλημα στην ανάπτυξη του. Έχει που όμορφο πράσινο φύλλωμα και χαρακτηριστική διάταξη των φύλλων. Υπάρχουν και ποικιλίες με πανασέ φύλλα. Η λίπανση και η άρδευση του φυτού γίνεται όπως και στα περισσότερα φυτά εσωτερικού χώρου. Ο καθαρισμός των φύλλων είναι σημαντικός γιατί μαζεύουν αρκετή σκόνη και το φυτό φαίνεται καχεκτικό και βρώμικο. Μπαίνει σε ημιφωτεινά σημεία, χωρίς άμεσο ηλιακό φως.

21. Σπαθίφυλλο

Το σπαθίφυλλο (Spathiphyllum wallissi) είναι από τα πιο γνωστά φυτά εσωτερικού χώρου, εξαιτίας των πολύ όμορφων φύλλων του και των ελκυστικών ανθέων του. Η καταγωγή του φυτού είναι από τη Χαβάη. Το σπαθίφυλλο είναι αρκετά  ανθεκτικό, έχει πλούσιο λεπτό φύλλωμα σε σκούρο πράσινο και πολύ εντυπωσιακά  λευκά άνθη.

Το σπαθίφυλλο (Spathiphyllum wallissi) θέλει μέτριο φωτισμό και οπωσδήποτε όχι άμεση έκθεση στον ήλιο. Αρέσκεται σε θερμοκρασίες δωματίου, από 20^oC έως 35^oC. Καλό είναι να γίνεται ψεκασμός στα φύλλα, ένω απαιτεί τακτικό πότισμα με σωστή αποστράγγιση και λίπανση την άνοιξη – φθινόπωρο, με πλήρες λίπασμα (κατά προτίμηση Οργανικό).  Ανθοφορεί σχεδόν όλο το χρόνο και για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

22. Στεφανώτη ή γιασεμί της Μαδαγασκάρης

Η στεφανώτη ή στεφανωτή ή γιασεμί της Μαδαγασκάρης είναι φυτό εσωτερικού χώρου που θέλει το πολύ έντονο φως και την υγρή ατμόσφαιρα. Είναι φυτό με αναρριχώμενα χαρακτηριστικά για αυτό και στη γλάστρα συνήθως είναι γύρω από καλάμι. Όταν ανθοφορεί βγάζει λευκά άνθη, μικρά αλλά πολλά μαζί και ιδιαίτερα αρωματικά. Αν τα φύλλα στη στεφανώτη έχουν κιτρινίσει τότε είναι πολύ πιθανό να πρέπει να μεταφερθεί σε πιο φωτεινό σημείο.

23. Φίκος μπέντζαμιν

Ο φίκος μπέντζαμιν είναι από τα πιο γνωστά καλλωπιστικά δένδρα που διακοσμούν εσωτερικούς χώρους. Είναι πολύ ανθεκτικό φυτό με πλούσιο όμορφο σε σχήμα οβάλ φύλλωμα. Η καταγωγή του φίκου μπέντζαμιν είναι η Μαλαισία. Ο φίκος μπέντζαμιν χρειάζεται μέτριο φωτισμό, μέτρια ποτίσματα με ψεκασμό στα φύλλα και καλό είναι να καθαρίζονται τακτικά τα φύλλα με βρεγμένο πανί. Αναπτύσσεται σε θερμοκρασίες από 15^οC-30^οC. Ο φίκος δεν πρέπει να εκτίθεται σε ρεύματα αέρα. Τοποθετείται κοντά σε παράθυρο. Στη νότια Ελλάδα και στην Κρήτη φυτεύεται και στον κήπο ή συναντάται σε δημόσια πάρκα.

24. Χαμαεδώρεα ή Χαμαιδόρα (Bamboo Palm), Chamaedorea

Με καταγωγή από το Μεξικό και την κεντρική Αμερική η Χαμαεδώρεα ή Χαμαιδόρα (Bamboo Palm) είναι ένα φοινικοειδές φυτό που προσαρμόζεται εύκολα σε εσωτερικούς χώρους, δημιουργώντας μια αίσθηση πιο τροπική μέσα στο δωμάτιο. Το ύψος του μπορεί να φτάσει 60 – 100 cm. Χρειάζεται συχνό πότισμα (περισσότερο από τα υπόλοιπα φυτά εσωτερικού χώρου) όλο το χρόνο. Αναπτύσσεται με αργό ρυθμό. Μπαίνει σε φωτεινά σημεία χωρίς όμως άμεσο ηλιακό φως. Ψεκάζουμε συχνά τα φύλλα. Η λίπανση γίνεται ανά 15 μέρες.

25. Χόγια ή κεράκι

Η χόγια ή αλλιώς κεράκι είναι αναρριχώμενο φυτό με παχιά, σαρκώδη φύλλα, Μπορεί να αναρριχηθεί εύκολα σε τοίχους, ξύλινες πέργκολες ή μεταλλικά στηρίγματα. Τα λουλούδια της χόγιας έχουν σχήμα αστεριών και αναπτύσσονται πολλά μαζί σε ταξιανθίες. Το χρώμα τους είναι λευκό ή λευκό-ρόδινο με κηρώδη υφή. Η χόγια ή κεράκι μπορεί να αναπτυχθεί σε περιοχές με ήπιους χειμώνες και έξω στη βεράντα ή ακόμα και στον κήπο σε προφυλαγμένες θέσεις από το κρύο όσο και από την πολύ ζέστη.

26. Χρυσάνθεμo

Τo χρυσάνθεμo (Chrysanthemum sp.)  είναι φυτό με μεγάλη καλλωπιστική αξία, πολύ δημοφιλές στη χώρα μας. Η καταγωγή του είναι από την Κίνα και κατά άλλους από την Ιαπωνία. Έχουν ποώδη ανάπτυξη χαμηλού ύψους και υπάρχουν χιλιάδες ποικιλίες, με πυκνό οδοντωτό φύλλωμα και άνθη, σε όλα σχεδόν τα χρώματα εκτός του μαύρου και του σκούρου μπλε. Το χρυσάνθεμο (Chrysanthemum sp.) είναι  κατάλληλο φυτό για εσωτερικούς και εξωτερικούς  χώρους και έχει μεγάλη χρήση στην ανθοδετική τέχνη.

Το χρυσάνθεμο χρειάζεται μέτριο φωτισμό και μέτριο πότισμα, ενώ είναι ανθεκτικό σε χαμηλές θερμοκρασίες, 5^oC-20^oC. Τα μαραμένα ή υπερώριμα χρυσάνθεμα θα πρέπει να αφαιρούνται, με σκοπό να υπάρχει παρατεταμένη και εντυπωσιακή ανθοφορία.

Η τούγια (Thuja orientalis & T. occidentalis, Cupressaceae) είναι ένα πολύ όμορφο καλλωπιστικό κωνοφόρο που αναπτύσσεται σαν θάμνος ή μικρό δέντρο και φυτεύεται ομαδικά ή μεμονωμένα. Είναι αειθαλές φυτό με όμορφο φύλλωμα και εντυπωσιακή κόμη. Το γένος Thuja ανήκει στην οικογένεια Cupressaceae στην οποία ταξινομούνται περίπου 140 είδη κωνοφόρων δένδρων και θάμνων, όπως το κυπαρίσσι. Στο γένος Thuja ταξινομούνται περίπου 6 είδη με καταγωγή από την βόρεια Αμερική και την Κίνα. Στην χώρα μας φυτεύονται συνήθως δύο είδη, η πυραμιδοειδής τούγια Thuja occidentalis (ή T. pyramidalis) και η ανατολική τούγια T. orientalis. Σπανιότερα συναντάται το είδος T. plicata.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Το ύψος του φυτού μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει τα 18 μέτρα. Στην Ελλάδα συνήθως οι τούγιες δεν ξεπερνούν τα 10 μέτρα και αναπτύσσονται με κανονικό ρυθμό. Η διάμετρος, όταν ο θάμνος έχει αναπτυχθεί πλήρως μπορεί να φτάσει τα 5–7 m. Η κόμη της τούγια είναι ιδιαίτερα πλούσια και πυκνή, ειδικά στα φυτά που είναι περιποιημένα και κλαδεύονται τακτικά.Το είδος T. occidendtalis έχει πυραμιδοειδές σχήμα, ενώ στο είδος T. orientalis η κόμη είναι σχεδόν σφαιρική και πλατιά. Τα φύλλα της τούγιας είναι πολύ μικρά και στις άκρες τους φέρουν αδένες με αιθέρια έλαια. Τα κλαδιά είναι λεπτά και μακριά, καστανού χρώματος.  Τα άνθη είναι πολύ μικρά χωρίς καλλωπιστική αξία. Η τούγια σχηματίζει κώνους, μικρούς σε μέγεθος, με σχήμα ωοειδές έως σχεδόν σφαιρικό και χρώμα κιτρινωπό. Το είδος T. plicata αναπτύσσεται σαν δέντρο και στις χώρες από όπου κατάγεται σε ύψος φτάνει τα 40 m., στην Ελλάδα όμως δεν ξεπερνά τα 20 m.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Είναι φυτό που αναπτύσσεται σε όλους τους τύπους των εδαφών, ακόμα και σε άγονα και σκληρά χώματα. Η προσθήκη καλού χώματος ή οργανικού λιπάσματος (compost) σίγουρα ενισχύει την ανάπτυξη του φυτού. Είναι αρκετά σκληρό είδος και κατάλληλο στις ξηροφυτικές συνθήκες της Ελλάδας. Μπορεί να φυτευτεί τόσο σε παραθαλάσσιες όσο και σε πιο ψυχρές, με μεγάλο υψόμετρο περιοχές. Είναι ανθεκτικό στον αέρα και την ατμοσφαιρική ρύπανση. Στην τούγια το κλάδεμα είναι απαραίτητο για να διατηρεί η κόμη το σχήμα της και τη συμπαγή της εμφάνιση. Ένα κλάδεμα στο τέλος του χειμώνα και στο τέλος του καλοκαιριού είναι αναγκαίο. Βασικό είναι να μην αφήνονται πολύ μακριά κλαδιά που έχουν καιρό να κλαδευτούν. Σε αυτή την περίπτωση η κόμη αποκτά ακανόνιστο σχήμα με πιο αραιή βλάστηση και δημιουργείται κενό στο κέντρο της κόμης. Για καλύτερο και ταχύτερο αποτέλεσμα το κλάδεμα γίνεται με μπορντουροψάλιδο ή ψαλίδα κλαδέματος αν το φυτό είναι μικρό σε μέγεθος. Η μεταφύτευση της τούγιας μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο, αλλά προτιμότερο είναι να γίνεται τους φθινοπωρινούς μήνες ή στο τέλος του χειμώνα. Όλες τις εποχές η τούγια μεταφυτεύεται με μπάλα χώματος και ποτέ γυμνόρριζη.

Πολλαπλασιασμός

Στον κήπο ο πολλαπλασιασμός της τούγιας είναι δύσκολος. Συνήθως προτιμάται η αγορά έτοιμων φυτών σε διάφορα ύψη. Σε εμπορική όμως κλίμακα πολλαπλασιάζεται σχετικά εύκολα με τον σπόρο του. Η σπορά γίνεται συνήθως την άνοιξη και ύστερα από 6 μήνες μεταφυτεύονται σε φυτοδοχεία όπου παραμένουν εκεί για 2-3 χρόνια, μέχρι να πωληθούν στην αγορά. Πολλαπλασιασμός μπορεί να γίνει και με μοσχεύματα. Τα μοσχεύματα έχουν μήκος 7-15 cm και λαμβάνονται από την κορυφή των βλαστών. Εμβαπτίζονται σε ορμόνη ριζοβολίας και φυτεύονται σε γλαστράκι που περιέχει τύρφη-περλίτη ή τύρφη- άμμο σε αναλογία 1:1. Το γλαστράκι τοποθετείται σε μέρος ζεστό, χωρίς άμεση έκθεση στον ήλιο και ποτίζεται συχνά ώστε να παραμένει το υπόστρωμα υγρό. Συνήθως μετά από 2,5 μήνες βγαίνουν νέα φύλλα, που δηλώνει ότι έχουν αναπτυχθεί οι νέες ρίζες.

Εχθροί και ασθένειες

Είναι πολύ ανθεκτικό σε προσβολές εντόμων και μυκήτων. Συχνά παρατηρείται ξήρανση φυτών μετά από κάποια χρόνια ή όταν αφαιρεθεί χλοοτάπητας. Σε αυτή την περίπτωση το ριζικό σύστημα αναπτυσσόταν στα σημεία του χλοοτάπητα όπου λάμβανε πιο εύκολα το νερό και η απότομη απώλεια νερού προκαλούσε στρες και καταστροφή των φυτών. Σε περίπτωση που είναι αναγκαία η αφαίρεση χλοοτάπητα από κάποιο σημείο του κήπου, η διαδικασία θα πρέπει να γίνει σιγά – σιγά, με σταδιακή μείωση της ποσότητας του νερού και αύξηση του ποτίσματος στα σημεία κοντά στο φυτό.

Εν ολίγοις …για την τούγια

• Όμορφο κωνοφόρο φυτό με συμπαγή κόμη, με ύψος που φτάνει έως 10 m
• Υπάρχουν φυτά με πυραμιδοειδή ή κυλινδρική-σφαιρική κόμη
• Το κλάδεμα την άνοιξη και στο τέλος του καλοκαιριού βοηθάει στην διατήρηση της κόμης και την συμπαγή μορφή του
• Ανθεκτικό στον αέρα. Μπορεί να φυτευτεί σε παραθαλάσσιες περιοχές και περιοχές με υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση
• Δεν αντιμετωπίζει δυσκολίες στην ζέστη του καλοκαιριού ή στο κρύο και παγωνιά του χειμώνα
• Φυτεύεται σε ηλιόλουστες θέσεις και δημιουργεί υπέροχους φράχτες

Χρήση στον κήπο

• Κατάλληλο φυτό για ψηλούς πυκνούς φράχτες
• Κατά μήκος φύτευση T. occidentalis, σχηματίζει εντυπωσιακούς πυραμιδοειδής διαδρόμους
• Νάνες ποικιλίες φυτεύονται κατά μήκος ή μεμονωμένα σε διάφορα σημεία του κήπου ή στο βραχόκηπο
• Δημιουργούν ωραίο φόντο πίσω από παρτέρια με ανθοφόρα ποώδη φυτά
• Είναι κατάλληλα για φύτευση σε φυτοδοχεία

Τα αιθέρια έλαια της τούγιας χρησιμοποιούνται σε πολλά καθαριστικά σπιτιού, απολυμαντικά, σαμπουάν, αντικουνουπικά και αρωματικά χώρου

Το ρυγχόσπερμο είναι αειθαλές αναρριχώμενο φυτό με ιδιαίτερα καλλωπιστικά, αρωματικά άνθη και πλούσιο στιλπνό φύλλωμα. Εξαιτίας του σχήματος των ανθέων του ονομάζεται και “Star Jasmine” (γιασεμί αστέρι).  Κατάγεται από τις περιοχές της  νοτιοανατολικής Ασίας, την Ιαπωνία, την Κορέα, τη νότια Κίνα και το Βιετνάμ. Στη χώρα μας έχει διαδοθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στις περιοχές της νότιας Ελλάδας αφού ευδοκιμεί σε ζεστές περιοχές. Στις βορειότερες περιοχές της χώρας πρέπει να φυτεύεται σε προστατευμένα σημεία.  Ανήκει στην ίδια οικογένεια με την πικροδάφνη, ενώ το γένος Rhynchospermum περιλαμβάνει 25 περίπου είδη αειθαλών αναρριχώμενων φυτών. Οι βλαστοί αναπτύσσονται οριζόντια και κάθετα και μπορούν να καλύψουν μεγάλη έκταση σε τοίχους και φράχτες. Για να αναρριχηθεί στον τοίχο, χρειάζεται στηρίγματα (όπως καρφιά ή σπάγκο σε διάφορα σημεία), αφού αναρριχάται με τους περιελισσόμενους βλαστούς του.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Το ρυγχόσπερμο στα πρώτα έτη της ζωής του έχει πολύ αργό ρυθμό ανάπτυξης αλλά καθώς μεγαλώνει αναπτύσσεται γρηγορότερα. Σε ύψος φτάνει τα 6 – 7 m και αναρριχάται  με τους βλαστούς του που περιελίσσονται γύρω από διάφορα υποστυλώματα. Από τη βάση του φυτού αναπτύσσονται πολυάριθμοι βλαστοί που μπορούν να αποκτήσουν μήκος περισσότερο από 6 m. Οι βλαστοί είναι λεπτοί, ξυλοποιούνται σταδιακά και περιέχουν γαλακτώδες υγρό. Το ρυγχόσπερμο έχει ζωηρή και πυκνή βλάστηση. Τα φύλλα έχουν καλλωπιστική αξία και είναι γυαλιστερά, με βαθύ πράσινο χρώμα και δερματώδη υφή. Έχουν σχήμα λογχοειδές – ωοειδές και αναπτύσσονται στους βλαστούς το ένα απέναντι από το άλλο. Τα άνθη είναι λευκά, μικρά και με έντονο άρωμα. Μοιάζουν με του γιασεμιού αλλά έχουν αστεροειδές σχήμα. Αναπτύσσονται πολλά μαζί στις μασχάλες των φύλλων, πάνω σε ταξιανθίες που ονομάζονται σκιάδια. Το ρυγχόσπερμο ανθίζει από τον Μάιο έως τον Ιούνιο και τα άνθη είναι τόσα πολλά που σχεδόν καλύπτουν ολόκληρο το φυτό.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Είναι πολύ ανθεκτικό φυτό και εάν βρει τον κατάλληλο χώρο αναπτύσσεται πολύ καλά. Φυτεύεται σχεδόν σε όλους τους τύπους εδαφών, αλλά προτιμότερα είναι αυτά που είναι πλούσια σε οργανική ουσία και έχουν καλή αποστράγγιση. Τοποθετείται σε ηλιόλουστες θέσεις στον κήπο αλλά αναπτύσσεται καλά και στην ημισκιά. Αν και ευδοκιμεί στα θερμότερα κλίματα, αντέχει στο κρύο και την παγώνει ακόμα κι όταν η θερμοκρασία πέσει στους -10^οC. Παρόλα αυτά, σε κρύες περιοχές πρέπει να φυτεύεται σε προστατευμένα σημεία, κυρίως από τους έντονους ανέμους. Το ρυγχόσπερμο και το κίτρινο γιασεμί είναι τα μοναδικά αναρριχώμενα που μπορούν να αντέξουν στις χαμηλές θερμοκρασίες της Β. Ελλάδας. Το καλοκαίρι χρειάζεται τακτικό πότισμα και το χειμώνα καθόλου. Το ρυγχόσπερμο δεν χρειάζεται κλάδεμα παρά μόνο αφαίρεση των ξερών βλαστών. Παρόλα αυτά μπορεί να κλαδευτεί αν χρειάζεται να περιοριστεί η βλάστησή του. Από τα σημεία του κλαδέματος, τρέχει γαλακτώδες υγρό και οι πληγές του κλαδέματος δεν επουλώνονται γρήγορα.

Πολλαπλασιασμός

Το ρυγχόσπερμο μπορεί να πολλαπλασιαστεί αρκετά εύκολα με υπόγειες καταβολάδες το φθινόπωρο. Επιπλέον, μπορεί να αναπαραχθεί και με σπόρο, αλλά ο τρόπος αυτός είναι πιο δύσκολος και χρονοβόρος. Συνήθως όμως πολλαπλασιάζεται με ημιξυλοποιημένα μοσχεύματα τρυφερού βλαστού που λαμβάνονται από το φυτό κατά την ανοιξιάτικη περίοδο.

Εχθροί και ασθένειες

Είναι από τα πλέον ανθεκτικά φυτά στο κήπο. Δεν αντιμετωπίζει προβλήματα από προσβολές εντόμων ή άλλων ασθενειών. Εξαιτίας της πολύ πυκνής και πλούσιας βλάστησης του, μπορεί να αποτελέσει φωλιά και εστία μόλυνσης για ποντίκια ή σαμιαμίδια. Στην περίπτωση αυτή καλό είναι να καθαρίζεται ο χώρος γύρω από το φυτό και να αφαιρούνται τα ξερά φύλλα στη βάση του ρυγχόσπερμου.

Από τα άνθη του ρυγχόσπερμου εξάγεται ένα πολύτιμο αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται στην υψηλή αρωματοποιΐα

Χρήση στον κήπο

• Κατάλληλο για αναρρίχηση σε φράχτες και κάγκελα
• Ιδανικό για να καλύψει ακαλαίσθητους  τοίχους
• Μπορεί να φυτευτεί και σε φυτοδοχεία
• Εξαιτίας του υπέροχου αρώματός του, συνιστάται η φύτευσή του κοντά στο καθιστικό του κήπου
• Είναι πολύ κατάλληλο για αναρρίχηση σε πέργκολα

Εν συντομία …για το ρυγχόσπερμο

• Αειθαλές αναρριχώμενο φυτό με πλούσια και αρωματική άνθιση
• Η καλλωπιστική του αξία οφείλεται τόσο στην ανθοφορία και το μεθυστικό άρωμα, όσο και στο στιλπνό και πυκνό φύλλωμα
• Αρχικά αναπτύσσεται με πολύ αργό ρυθμό και αργότερα πιο γρήγορα
• Αναρριχάται με τους βλαστούς του που περιελίσσονται
• Δεν χρειάζεται κλάδεμα και άλλες ιδιαίτερες φροντίδες
• Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, σπόρο και καταβολάδες

Μυρτιά

Η μυρτιά (Myrtus communis, Myrtaceae) ή μυρσίνη ή σμυρτιά είναι αειθαλής θάμνος της ελληνικής φύσης με μεγάλη καλλωπιστική αξία εξαιτίας της κομψής εμφάνισης του φυλλώματος, της πλούσιας ανθοφορίας προς το τέλος του καλοκαιριού αλλά και του ελκυστικού αρώματος που αναδύει. Η μυρτιά ανήκει στο γένος Myrtus, στο οποίο κατατάσσονται περίπου 75 είδη, με πιο γνωστό είδος το Myrtus communis. Πολλοί θάμνοι  έχουν κατά καιρούς συμπεριληφθεί στο γένος Myrtus, αρκετοί από τους οποίους είναι πια γνωστό ότι ανήκουν σε άλλα γένη. Η μυρτιά κατάγεται από τις περιοχές της νότιας Ευρώπης, της βόρειας Αφρικής και της δυτικής Ασίας. Είναι γνωστό φυτό από τα αρχαία χρόνια και έχει αναφερθεί από τον Διοσκουρίδη. Είναι το ιερό φυτό της Αφροδίτης και της Δήμητρας, ενώ για τους μεσογειακούς λαούς συμβολίζει την αγάπη και την αθανασία. Εκτός από την καλλωπιστική του αξία, η μυρτιά χρησιμοποιείται στην βιομηχανία φαρμάκων καθώς από το φυτό εξάγεται αιθέριο έλαιο (μυρτέλαιο).

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Ο θάμνος φτάνει σε ύψος τα 1,5-2,5 m και σπάνια μπορεί να φτάσει έως τα 5 m. Από τη βάση του φυτού εκπτύσσονται τα κλαδιά που αρχικά έχουν όρθια ανάπτυξη αλλά όσο το φυτό μεγαλώνει διακλαδίζονται προς τα πλάγια. Τελικά, η μυρτιά αποκτά σχεδόν στρογγυλό σχήμα και ζωηρή βλάστηση. Τα φύλλα είναι μικρά, γυαλιστερά και αρωματικά. Αναπτύσσονται στους βλαστούς το ένα απέναντι από το άλλο και έχουν βαθύ πράσινο χρώμα. Τα άνθη είναι λευκά, μικρά, με μακρύ μίσχο και αρωματικά. Έχουν πέντε πέταλα και οι στήμονες που προεξέχουν τα κάνουν ακόμα πιο διακοσμητικά. Η μυρτιά ανθίζει όλο το καλοκαίρι από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Οι καρποί είναι ράγες με αρχικά άσπρο και στη συνέχεια μαυροκόκκινο  χρώμα και παραμένουν στα κλαδιά το φθινόπωρο και το χειμώνα. Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες μυρτιάς και οι πιο γνωστές είναι η πυκνόφυλλη μυρτιά (M. communis var. compacta), η νάνα (M. communis var. minima) και η ποικιλόφυλλη (M. communis var. variegata).

Καλλιεργητικές φροντίδες

Η μυρτιά δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος και αναπτύσσεται καλά στα περισσότερα εδάφη με την προϋπόθεση της καλής άρδευσης. Είναι φυτό που αγαπάει το νερό και στην ελληνική φύση τη συναντάμε δίπλα σε ποτάμια και λίμνες. Η μεταφύτευση του θάμνου από τη γλάστρα του φυτωρίου στην τελική του θέση μπορεί να γίνει οποιαδήποτε εποχή του χρόνου αρκεί να διατηρηθεί η μπάλα χώματος. Κατά τη μεταφύτευση χρειάζεται προσοχή ώστε να μην σπάσει η μπάλα χώματος και τραυματιστούν οι ρίζες. Η μυρτιά προτιμά τα ηλιόλουστα ή ημισκιερά σημεία του κήπου ή του μπαλκονιού. Είναι ανθεκτικό φυτό στις υψηλές θερμοκρασίες αλλά ζημιώνεται όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από -5^οC.  Αντέχει στην παραθαλάσσια φύτευση και σε περιοχές με μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση. Χρειάζεται τακτικό πότισμα, ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Στο τέλος του χειμώνα η μυρτιά κλαδεύεται για να διατηρήσει το σχήμα της.

Πολλαπλασιασμός

Την άνοιξη μπορεί να γίνει πολλαπλασιασμός με σπόρο. Η μυρτιά πολλαπλασιάζεται και με μοσχεύματα σκληρού ξύλου. Τα μοσχεύματα κόβονται το φθινόπωρο, την άνοιξη ή το καλοκαίρι και εμβαπτίζονται σε ορμόνη ριζοβολίας. Στη συνέχεια είτε πρέπει να τοποθετηθούν σε σύστημα υδρονέφωσης, είτε να καλυφτούν με διάφανο πλαστικό και να ποτίζονται συχνά ώστε να έχουν την απαραίτητη υγρασία.

Εχθροί και ασθένειες

Η μυρτιά είναι φυτό ιδιαίτερα ανθεκτικό στις προσβολές από έντομα, με μικρούς πληθυσμούς που συνήθως δημιουργούν ελάχιστες ζημιές και δεν χρειάζονται αντιμετώπιση Επιπλέον, είναι ανθεκτικό και σε προσβολές μυκήτων ή βακτηρίων. Πιο συχνά, παρατηρείται προσβολή του βακτηρίου Pseudomonas savastanoi προκαλώντας τον σχηματισμό μικρών χαρακτηριστικών εξογκωµάτων (καρκινώµατα ή φυµάτια) στον κορµό και τα κλαδιά. Αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης δεν υπάρχει για το λόγο αυτό θα πρέπει να προληπτικά μέτρα, όπως η αποφυγή κλαδέματος με βροχερό καιρό και η επιλογή υγιών φυτών από το φυτώριο.

Χρήση στον κήπο

• Ιδανικός θάμνος για δημιουργία μπορντούρας, ενώ μπορεί να φυτευτεί κοντά σε λίμνες και πισίνες
• Φυτεύεται σε συστάδες μαζί και με άλλους καλλωπιστικούς θάμνους
• Φυτεύεται κοντά σε καθιστικά για να δίνει στο χώρο το άρωμά του
• Κατάλληλο για κήπους σε αστικές και περιαστικές περιοχές αφού αντέχει στην ατμοσφαιρική ρύπανση
• Συχνά φυτεύεται σε πήλινες γλάστρες στο μπαλκόνι και τη βεράντα

Η μυρτιά είναι θάμνος κατάλληλος για τη δημιουργία σχημάτων με φυτά (topiaring), τεχνική που χρησιμοποιούσαν σε όλους του ρωμαϊκούς κήπους. Έτσι η μυρτιά ήταν από τα βασικά φυτά στους ρωμαϊκούς κήπους.   

Εν συντομία …για τη Μυρτιά.

• Μεσογειακός θάμνος  με αρωματικά ντελικάτα φύλλα και πλούσια ανθοφορία, που διαρκεί σχεδόν όλο το καλοκαίρι
• Αναπτύσσεται σε όλα τα εδάφη, με βασική προϋπόθεση το καλό πότισμα
• Φυτεύεται σε περιοχές με ατμοσφαιρική ρύπανση καθώς και σε παραθαλάσσιους κήπους
• Κατά τη μεταφύτευση δεν πρέπει να σπάσει η μπάλα χώματος ώστε να μην τραυματιστεί το ριζικό σύστημα
• Κλαδεύεται στο τέλος του χειμώνα και μπορεί εύκολα να  διαμορφωθεί σε διάφορα σχήματα (πυραμίδα, μπάλα, διάφορα σχέδια)
• Πολλαπλασιάζεται με σπόρο την άνοιξη ή με μοσχεύματα
• Δεν αντιμετωπίζει ουσιαστικά προβλήματα από προσβολές εντόμων και μυκήτων

Καλαγχόη, παχύφυτο με ιδιαίτερη καλλωπιστική αξία!

Η καλαγχόη είναι παχύφυτο που φυτεύεται συχνά σε γλάστρες ή διακοσμητικά κασπώ, καθώς και στον κήπο. Τοποθετείτε σε προστατευμένα σημεία αφού τόσο οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όσο και το έντονο ηλιακό φως του καλοκαιριού μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την ανάπτυξη του φυτού και την καλλωπιστική του αξία ή ακόμα και να το καταστρέψουν. Η καταγωγή του φυτου είναι από τη Μαγαδασκάρη. Το Kalanchoe blossfeldiana είναι το πιο δημοφιλές και εμπορικό είδος, ενώ από αυτό προέρχονται οι περισσότερες ποικιλίες καλαγχόης. Η πιο διαδεδομένη ποικιλία καλαγχόης είναι η καλαντίβα (Kalanchoe blossfeldiana “Calandiva”). Η καλαντίβα είναι φυτό με μεγάλα εντυπωσιακά φύλλα και εντυπωσιακή και έντονη ανθοφορία που διαρκεί για αρκετό χρονικό διάστημα που επαναλαβάνεται συχνά μέσα στο έτος. Στο εμπόριο διατίθενται καλαγχόες υψηλής ποιότητας σε διάφορα χρώματα λευκές, κίτρινες, κόκκινες, πορτοκαλί, ροζ καθώς και σε πολλές άλλες αποχρώσεις, για να επιλέξετε ώστε να δημιουργήσετε τη σύνθεση και τη διακόσμηση που επιθυμείτε στο δικό σας χώρο.

Φροντίδα στην καλλιέργεια της καλαγχόης στη γλάστρα ή τον κήπο.

Η καλαγχόη θεωρείται εύκολο καλλωπιστικό φυτό, όσον αφορά την περιποίηση της τόσο στον κήπο, στη γλάστρα ή σαν φυτό εσωτερικό χώρου. Είναι φυτό που μπορεί εύκολα να εγκλιματιστεί και να μεγαλώσει στη γλάστρα που θα φυτευτεί. Συνήθως φυτεύεται μεμονωμένα σε γλάστρες ή σε μικρές ομάδες σε ζαρντινιέρες.

Κατάλληλες θερμοκρασίες για την καλαγχόη

Αν και είναι αρκετά ανθεκτικό φυτό η καλαγχόη απαιτεί μέσες προς υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος. Ιδανικές θερμοκρασίες θεωρούνται αυτές από 10-30 οC. Οι χαμηλές θερμοκρασίες και ο παγετός καταστρέφουν το φυτό άμεσα, για αυτό και το χειμώνα πρέπει τα φυτά να μεταφέρονται σε πιο ζεστά και προστατευμένα σημεία ή να καλύπτονται με πλαστικό σε περιόδους παγετού, ή χιονόπτωσης.

Τοποθέτηση στο χώρο

Η καλαγχόη τοποθετείται σε ηλιόλουστα και ημισκιερά σημεία, στον κήπο και τη βεράντα. Όταν όμως το καλοκαίρι οι θερμοκρασίες είναι υψηλές (μεγαλύτερες από 35^οC), τα φυτά θα πρέπει να μεταφέρονται σε σημεία χωρίς άμεσο ηλιακό φως καθώς προκαλούνται εγκαύματα που εμφανίζονται ως ξηράνσεις στις άκρες των φύλλων, γεγονός που καθιστά τα φυτά πιο ευαίσθητο ενώ χάνουν την καλλωπιστική τους αξία. Το ίδιο συμβαίνει και στα άνθη καθώς μειώνεται ο διάρκειας ζωής του πάνω στο φυτό.

Σωστό πότισμα της καλαγχόης

Η καλαγχόη, αν και είναι παχύφυτο, θέλει κανονικά και τακτικά ποτίσματα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, για να διατηρεί την εντυπωσιακή του όψη. Φυσικά το υπερβολικό πότισμα ή η κακή αποστράγγιση στη γλάστρα ή στο έδαφος συνήθως έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Για αυτό δεν υπερβάλουμε στη ποσότητα του νερού που ρίχνουμε στο φυτό και δεν αμελούμε την τακτική επανάληψη των ποτισμάτων. Τους καολοκαιρινούς μήνες η καλαγχόη πρέπει να ποτίζεται 2-3 φορές την εβδομάδα, ενώ το χειμώνα μέχρι 1 φορά την εβδομάδα, ανάλογα και τον καιρό που επικρατεί. Δεν είναι καλό να αφήνουμε το φυτό χωρίς νερό μεγάλο χρονικό διάστημα, διότι χάνει την καλλωπιστική του αξία, τα άνθη του μαραίνονται γρηγορότερα και τα φύλλα του μαραζώνουν.

Λίπανση της καλαγχόης

Η καλαγχόη χρειάζεται τακτική λίπανση με υγρό υδατοδιαλυτό λίπασμα. Λίπανση 2 φορές το μήνα είναι αρκετή ώστε το φυτό να μην χάσει το έντονο πράσινο καλλωπιστικό του χρώμα και την πλούσια ανθοφορία του. Κατά τη φύτευση ή μεταφύτευση της καλαγχόης στη γλάστρα ή στο έδαφος χρησιμοποιήστε χώμα καλής ποιότητας, πλούσιο σε οργανική ουσία και κόμποστ.

Προσβολές από εχθρούς και ασθένειες

Όσον αφορά την ευπάθεια της καλαγχόης σε εντομολογικούς εχθρούς και ασθένειες, το φυτό  είναι ευαίσθητο στην προσβολή από αφίδες και τετράνυχο. Πολύ συχνά πάνω στο φυτό εμφανίζονται ιστοί αράχνης, ένδειξη ότι το φυτό έχει προσβληθεί από τετράνυχο ή τα κλαδιά του κολλάνε στο χέρι μας, γεγονός που δείχνει ότι υπάρχουν αφίδες. Προστατέψτε το φυτό με κάποιο βιολογικό σκεύασμα, και σωστή λίπανση. Εάν η προσβολή είναι μικρή μπορείτε να καθαρίσετε τα φύλλα και με ένα υγρό βαμβάκι. Η καλαγχόη επίσης προσβάλλεται συχνά και από κοκκοειδή έντομα.

Πολλαπλασιάστε εύκολα την καλαγχόη σας!

Η καλαγχόη, όπως και όλα τα παχύφυτα, πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα. Ο πολλαπλασιασμός του φυτού γίνεται με τη λήψη μοσχευμάτων φύλλου ή βλαστού. Έτσι κόβοντας φύλλα, ή μικρά κλαδάκια και φυτεύοντας τα σε νέα γλαστράκια, αυτά θα έχουν ριζώσει σε 2-3 εβδομάδες και τα νέα φυτά σας θα είναι έτοιμα.

Μικρές συμβουλές για υπέροχες καλαγχόες!

• Η καλαγχόη (Kalanchoe blossfeldiana) είναι ένα παχύφυτο με έντονο πράσινο φύλλωμα που φυτεύεται σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, σε γλάστρες, διακοσμητικά κασπώ ή στο έδαφος.
• Το ύψος της καλαγχόης μπορεί να φτάσει και τα 50 cm, συνήθως όμως το ύψος των περισσότερων φυτών βρίσκεται στα 20-30 cm. Με τα χρόνια οι παλιοί βλαστοί ξυλοποιούνται.
• Προφυλάξτε την καλαγχόη σας από το κρύο, σκεπάζοντας την ή μεταφέροντας την σε προστατευμένο σημείο. Επίσης, τους καλοκαιρινούς μήνες προφυλάξτε τη από το άμεσο ηλιακό φως και ποτίζετε τακτικά.
• Ποτίστε τακτικά άλλα όχι με υπερβολικό το καλοκαίρι. Το χειμώνα ποτίστε 1 φορά την εβδομάδα και ελέγχετε το χώμα να μην είναι ξερό ή σβωλιασμένο.
• Για να διατηρήσετε τη καλαχόη σε καλή κατάσταση προσθέστε υγρό υδατοδιαλυτό λίπασμα δύο φορές το μήνα.
• Αφαιρέστε το ξερά φυλλαράκια ή τα απανθισμένα λουλούδια, ώστε να δυναμώσει το φυτό και να βγάλει σύντομα νέα στελέχη.
• Η καλαντίβα είναι η πιο δημοφιλής ποικιλία καλαγχόης (Kalanchoe blossfeldiana “Calandiva”). Η καλαντίβα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό φυτό αξιόλογης καλλωπιστικής αξίας εξαιτίας των μεγάλων εντυπωσιακών φύλλων και της πλούσιας και μεγάλης διάρκειας ανθοφορία.
• Η καλαγχόη αποτελεί ιδανική πρόταση για διακόσμηση δεξιώσεων γάμων ή βάπτισης σε διακοσμητικά κασπώ.

Στο φυτώριο “ΦΥΣΗ” στο Χαλάνδρι αναζητήστε και βρείτε τα ποιοτικότερα φυτά καλαγχόης σε εξαιρετικές τιμές. Είμαστε στη διάθεση σας να βρούμε και να επιλέξουμε μαζί τα καλύτερα λουλούδια για τον κήπο και τη βεράντα σας!

www.fisi.gr

Το Gold crest ή αλλιώς και λεμονοκυπάρισσο είναι ποικιλία κυπαρισσιού. Το όνομα του οφείλεται στο πραγματικά εντυπωσιακό φύλλωμα του και στο άρωμα λεμονιού που αναδύεται όταν τριφτούν ελαφρά με το χέρι.

Η φύτευση του στον κήπου συχνά δεν είναι και η πιο εύκολη ιδιαίτερα σε θερμές περιοχές της κεντρικής και νότιας Ελλάδας. Αναπτύσσεται καλύτερα σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας. Στο κήπο σε κατάλληλα σημεία μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι και 10 μέτρα. Αν φυτευτεί είτε σε γλάστρα είτε στο χώμα μπαίνει σε σημείο που προστατεύεται από τους δυνατούς ανέμους.

Είναι όμως ιδανικό φυτό για εσωτερικούς χώρους ή μια ιδιαίτερη πρόταση για δώρο. Με την κατάλληλη διακόσμηση το Gold Crest μόνο του ή μέσα σε σύνθεση αποτελεί το τέλειο δώρο για μια επίσκεψη, τις μέρες των εορτών. Έχει συνδυαστεί με την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Συμβουλές για να το διατηρήσετε σε εσωτερικό χώρο.

• Σαν φυτό εσωτερικού χώρου θέλει τακτικό πότισμα, αλλά όχι υπερβολικό.
• Λίπανση ανά 20-30 ημέρες με ένα πλήρες υδατοδιαλυτό λίπασμα που προστίθεται με το πότισμα.
• Προσοχή το καλοκαίρι, διότι μπορεί να ξεραθεί εύκολα είτε από τις υψηλές θερμοκρασίες είτε από το λίγο νερό.
• Το χειμώνα δεν τοποθετείται σε σημεία όπου υπάρχει ρεύμα αέρα.
• Είναι καλό να ψεκάζονται τα φύλλα, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, έστω μια φορά την εβδομάδα.
• Μεταφυτέψτε όταν χρειάζεται σε μεγαλύτερη γλάστρα και πάντα χρησιμοποιήστε χαλίκι για καλή αποστράγγιση και κατάλληλο μείγμα χώματος ώστε να μην κρατάει πολύ υγρασία. Η μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται την άνοιξη.
• Κλάδεμα δεν χρειάζεται. Εάν θέλετε να έχετε πιο ομοιόμορφη κόμη στο φυτό, τότε με ένα ψαλίδι κλαδέματος ψαλιδίστε ελαφρά την κόμη του περιμετρικά μέχρι 1-1,5 cm.
• Συχνά προσβάλλεται από έντομα αλλά και μύκητες που προκαλούν ξήρανση του φυτού. Είναι γενικά ευαίσθητο καλλωπιστικό φυτό και χρειάζεται ιδιαίτερη προστασία.
• Αποτελεί ιδανική πρόταση για δώρο, ιδιαίτερα αν στολιστεί κατάλληλα.

Στο φυτώριο “ΦΥΣΗ”, στο Χαλάνδρι θα βρείτε εξαιρετικής ποιότητας Gold Crest με κατάλληλη συσκευασία και design για δώρο καθώς και μεγαλύτερα φυτά για τον κήπο και τη βεράντα σας. Μια επίσκεψη στο φυτώριο ΦΥΣΗ, Χαλάνδρι, θα σας ανταμείψει! Οι γεωπόνοι και το προσωπικό του καταστήματος μας είναι πάντα στην ευχάριστη διάθεση να σας εξυπηρετήσουν και να σας συμβουλέψουν για τα φυτά του κήπου και της βεράντα σας!

fisi.gr

Αγήρατο, όμορφο καλλωπιστικό φυτό με πιο συχνά τα μωβ ή μπλε άνθη του και ανθοφορία που διαρκεί όλο το καλοκαίρι.

Το αγήρατο είναι πολυετές φυτό όμως καλλιεργείται ως ετήσιο εξαιτίας της ευαισθησίας του στο κρύο. Η καταγωγή του αγήρατου είναι από την κεντρική Αμερική. Το επιστημονικό του όνομα είναι Ageratum houstonianum και ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των Asteraceae, μαζί με τη μαργαρίτα, τη ζίννια, τον κατηφέ και πολλά άλλα καλλωπιστικά φυτά.

Είναι εύκολο φυτό όσον αφορά την καλλιέργεια του και ιδιαίτερα καλλωπιστικό εξαιτίας της συμπαγούς κόμης του και την έντονης και σε μεγάλη διάρκεια ανθοφορίας του. Κατάλληλο τοόσο για παρτέρια, μπορντούρες (φύτευση στη σειρά), όσο και σε γλάστρες στη βεράντα.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά για το αγήρατο

Είναι χαμηλό έως μεσαίο φυτό με ύψος που κυμαίνεται από 20-25 cm έως και 60 cm, ανάλογα με την ποικιλία και το σημείο που έχει φυτευτεί. Επιπλέον, έχει σχεδόν σφαιρικό σχήμα.

Το αγήρατο δημιουργεί πυκνή βλάστηση γεγονός που το καθιστά ιδιαίτερα εντυπωσιακό και δημοφιλές σε κήπους και βεράντες. Τα άνθη στο αγήρατο διατηρούνται ολόκληρο το καλοκαίρι και φτάνουν μέχρι τα πρώτα κρύα του φθινοπώρου, ανάλογα και την περιοχή. Υπάρχουν ποικιλίες με μονά ή διπλά άνθη.

Οι κυριότερες ποικιλίες στο αγήρατο έχουν μπλε χρώμα ανθέων, όμως πλέον υπάρχουν και ποικιλίες με κόκκινο και λευκό χρώμα ανθέων. Συνήθως η κόμη του φυτού είναι καλυμμένη με άνθη. Τα φύλλα είναι ωοειδή και φύονται πάνω στο βλαστό κατ’ εναλλαγή.

Φυτέψτε και περιποιηθείτε σωστά το αγήρατο

• Δεν απαιτεί ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες.
• Προτιμότερο να φυτεύεται σε ηλιόλουστα σημεία ή έστω ημισκιερά.
• Το ιδανικό χώμα είναι αυτό με μέση σύσταση και καλή αποστράγγιση, ενώ δεν πρέπει να φυτεύεται σε βαριά αργιλώδη εδάφη που συγκρατούν πολύ υγρασία.
• Η λίπανση είναι κανονική και όχι υπερβολική, χρησιμοποιώντας υγρό ή κοκκώδες λίπασμα προς το τέλος της άνοιξης που επαναλαμβάνεται και στα μέσα του καλοκαιριού.
• Πρέπει να αφαιρούνται συχνά τα απανθισμένα λουλούδια για να βγάλει νέα.
• Πολλαπλασιάζεται κυρίως με σπόρο του αλλά και με μοσχεύματα. Το αγήρατο ξεκινάει την άνθιση του 2-2,5 μήνες μετά τη σπορά.
• Ασθένειες όπως οι σκωριάσεις και ο περονόσπορος είναι πιθανό να εμφανιστούν ιδιαίτερα σε συνθήκες υψηλής υγρασίας.
• Επιπλέον, τόσο οι βλαστοί, τα φύλλα όσο και τα άνθη μπορεί να προσβληθούν από αφίδες που μειώνουν σημαντικά την καλλωπιστική αξία του φυτού, ιδιαίτερα όταν αναπτυχθούν υψηλοί πληθυσμοί πάνω στο φυτό. Ακόμη, συχνά προσβάλλεται και από τετράνυχο που δημιουργεί στους ανάμεσα στα φύλλα και τους βλαστούς.

Αγήρατο στη βεράντα και τον κήπο

• Το αγήρατο ταιρειάζει ιδανικά σε πήλινη γλάστρα.
• Αποτελεί ιδιαίτερη διακοσμητική πρόταση για τη βεράντα.
• Κατάλληλο για φύτευση σε μπορντούρα λόγω της συμπαγής του κόμης και την πλούσιας ανθοφορίας.
• Σε παρτέρια φυτεύεται μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα ετήσια καλοκαιρινά φυτά.  Λόγω της ανάπτυξης του φυτεύεται στην πρώτη ή δεύτερη σειρά του παρτεριού.
• Πρέπει να φυτεύεται με προσοχή στον κήπο όπου ζουν κατοικίδα ζώα διότι περιέχει αλκαλοειδή (πυρρολιζιδινικά αλκαλοειδή) που είναι τοξικές ουσίες προκαλώντας ηπατική δυσλειτουργία εάν καταναλωθούν από το σκύλο ή τη γάτα.

Το αγήρατο οφείλει την ονομασία του στη μεγάλη διάρκεια ζωής των ανθέων πάνω στο φυτό (άνθη που δεν γερνάνε). 

ΑΝΙΓΟΖΑΝΘΟΣ, ένα εντυπωσιακό καλλωπιστικό φυτό!

Ο Ανιγόζανθος (Anigozanthos sp.) είναι ένα εντυπωσιακό, καλλωπιστικό φυτό της οικογένειας Haemodoraceae το οποίο ευδοκιμεί ακόμα και σε αντίξοες συνθήκες όταν εγκατασταθεί σωστά. Με καταγωγή από την μακρινή Αυστραλία και με Ελληνικό όνομα («Άνισος-Ανθός») μπορεί να μεγαλώσει στις Μεσογειακές χώρες σχεδόν χωρίς καμία φροντίδα, ενώ με ελάχιστη προσοχή θα διατηρήσετε το φυτό σας ακμαίο όλο το χρόνο!

Ο Ανιγόζανθος παράγει άφθονα άνθη τους περισσότερους μήνες του έτους, με έντονα χρώματα και μεγάλη διάρκεια ζωής τα οποία εκπτύσσονται μέσα από το γυαλιστερό του φύλλωμα, στη βάση του φυτού. Ως γνήσιο ποώδες είδος δεν παράγει βλαστούς αλλά δημιουργεί ρίζωμα στο έδαφος το οποίο του επιτρέπει να επιβιώνει ακόμα και σε δύσκολες περιόδους ξηρασίας ή κρύου. Βρείτε λοιπόν μια ηλιόλουστη τοποθεσία στον κήπο σας με καλή στράγγιση, φροντίστε να τον ποτίζετε τακτικά με λίγο νερό και μετά το χειμώνα ο Ανιγόζανθος θα σας γεμίζει λουλούδια έως τον επόμενο Νοέμβρη!

Τα φυτά από την Αυστραλία φημίζονται για την ανθεκτικότητά τους και την αντοχή τους στη ξηρασία, ενώ οι απαιτήσεις τους σε φροντίδες είναι πολύ περιορισμένες. Ο Ανιγόζανθος, ως το πιο αντιπροσωπευτικό είδος από την μακρινή αυτή χώρα δεν θα μπορούσε να διαφέρει. Παρόλα αυτά όμως, παρακάτω θα βρείτε μικρά «κόλπα» και συμβουλές για να τον διατηρήσετε εύρωστο και σε συνεχή ανθοφορία.

Υπάρχουν 11 διαφορετικά είδη Ανιγόζανθου από τα οποία έχουν προκύψει όλες οι εμπορικές ποικιλίες που κυκλοφορούν σήμερα. Τα χαρακτηριστικά τους διαφέρουν ιδιαίτερα όμως όλα έχουν μερικά κοινά σημεία: γυαλιστερό λογχοειδές φύλλωμα που εκπτύσσεται από το ρίζωμα στο έδαφος. Δεν έχουν κορμό, όμως από το κέντρο του φυλλώματος αναπτύσσουν ανθοφόρους βλαστούς που φθάνουν από 10-250 εκατοστά ύψος!

Οι εμπορικές ποικιλίες θα μπορούσαν να χωριστούν σε 2 βασικές κατηγορίες με βάση το ύψος αλλά και την περίοδο ανθοφορίας τους. Η πρώτη, δημιουργεί ανθοφόρους βλαστούς ύψους 15-55 εκατοστών, ανθίζει από Φεβρουάριο έως Νοέμβριο και διατηρείται όμορφα σε γλάστρα αλλά και σε καλά στραγγιζόμενα παρτέρια. Χρησιμοποιείται στην κηποτεχνία ως φυτά που αντέχουν 2-3 έτη στο παρτέρι, αν και σε πολλές περιπτώσεις -ειδικά στα καλά στραγγιζόμενα σημεία με χαμηλό pH- η διάρκεια ζωής τους μπορεί να φθάσει τα 5 χρόνια. Η δεύτερη κατηγορία αποτελείται από ψηλότερες ποικιλίες που ξεκινούν από 1 μέτρο και ξεπερνούν τα 2. Ανθίζουν από Απρίλιο έως Αύγουστο και ο μεγάλος τους όγκος συνήθως επιβάλει την φύτευση στο έδαφος, είτε μεμονωμένα, είτε σε εντυπωσιακά παρτέρια. Η διάρκεια ζωής τους φθάνει τα 7-12 έτη! Αυτή η κατηγορία χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο για παραγωγή δρεπτών ανθών, όμως όλες οι ποικιλίες, ακόμα και οι κοντές μπορούν να δώσουν άνθη που θα διακοσμήσουν τα βάζα σας για πολλές εβδομάδες!

Αν αναρωτιέστε πόσο φως χρειάζεται ο Ανιγόζανθος η απάντηση είναι εύκολη: όσο περισσότερο γίνεται καθώς ο ήλιος κάνει τα χρώματα του φυτού σας εντονότερα. Παρόλα αυτά, ο Ανιγόζανθος θα σας εντυπωσιάσει και σε ημισκιερές τοποθεσίες. Το φυτό λατρεύει τον ήλιο για αυτό φροντίστε να δέχεται μερικές ώρες ηλιοφάνειας καθημερινά ώστε να ανθίσει περισσότερο και να διατηρήσει τα έντονα χρώματά του. Αν τα λουλούδια σας φαίνονται λίγο ξεθωριασμένα, αυτό σημαίνει ότι το φυτό σας χρειάζεται περισσότερο φως. Μόλις το βάλετε σε πιο φωτεινή τοποθεσία το χρώμα του θα επανέλθει.

Όταν επιλέγετε να φυτέψετε τα φυτά σας απευθείας στο έδαφος να θυμάστε ότι χρειάζεται καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη (αμμώδες έδαφος ή φύτευση στην κορυφή από κάποιο «σαμαράκι» είναι ιδανικά). Ο Ανιγόζανθος είναι γενικότερα πολύ ανθεκτικός στη ξηρασία, όμως λίγο παραπάνω πότισμα κατά την ανθοφορία θα σας ανταμείψει με περισσότερα λουλούδια. Είναι προτιμότερο να διατηρείτε το έδαφός του νωπό (προσοχή να στραγγίζει και να μην είναι οι ρίζες του συνέχεια σε λάσπη) για να βοηθήσετε στην έκπτυξη περισσότερης βλάστησης, ειδικά όταν τα φυτά παραμένουν σε γλάστρες. Μπορείτε να κάνετε την πρώτη φύτευση όταν βεβαιωθείτε ότι η θερμοκρασία το βράδυ θα παραμένει με ασφάλεια πάνω από τους 5°C (συνήθως Μάρτιο στη νότια Ελλάδα). Να είστε σίγουροι ότι θα συνεχίσει να ανθίζει μέχρι τα πρώτα σοβαρά κρύα. Ο Ανιγόζανθος είναι ανθεκτικός σε ελαφρύ παγετό, δηλαδή μπορεί να επιβιώσει έξω όταν η θερμοκρασία πέσει έως και -5°C για λίγες ώρες. Αν αναμένετε ακόμα χαμηλότερες θερμοκρασίες, μετακινείστε τα φυτά σας σε προστατευμένα σημεία αν είναι σε γλάστρες, ή προστατέψτε τα με κάποιο ειδικό κάλυμμα. Το μόνο που πρέπει να προσέχετε κατά καιρούς είναι η εμφάνιση σαλιγκαριών καθώς τρέφονται με το φύλλωμα του φυτού σας. Το φύλλωμα του Ανιγόζανθου μπορεί να αρέσει και στα κατοικίδια του σπιτιού, μη σας ανησυχήσει, δεν θα τα βλάψει!

Όσο βρίσκεται σε εξωτερικό χώρο, ο Ανιγόζανθος ακμάζει περισσότερο σε ζεστά και ηλιόλουστα σημεία του κήπου, σε μπαλκόνια ή στις ταράτσες. Μπορείτε να τον μεταφυτεύσετε σε διακοσμητικές γλάστρες, σε ζαρντινιέρες, σε παρτέρια η μεμονωμένα σε σημεία στα οποία θέλετε να προσδώσετε χρώμα. Για να βοηθήσετε τα φυτά σας να διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση, θυμηθείτε να κόβετε τους παλιούς ανθοφόρους βλαστούς κοντά στο σημείο της βάσης τους ώστε να ενθαρρύνετε το σχηματισμό νέων. Να αφαιρείτε νεκρά λουλούδια ή φύλλα για να μπορούν οι νέοι βλαστοί να εμφανιστούν εύκολα από το ρίζωμα του φυτού σας.

Σας προτείνουμε να κόβετε κατά καιρούς μερικούς ανθοφόρους βλαστούς για να διακοσμείτε τα βάζα σας. Κόψτε το λουλούδι κοντά στη βάση του και βάλτε το αμέσως σε νερό. Με λίγη φροντίδα μπορεί να διατηρηθεί περισσότερο από 20 μέρες κομμένο!

Οι περισσότερες ποικιλίες που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι υβρίδια, δηλαδή δεν παράγουν σπόρους. Είναι εφικτός ο πολλαπλασιασμός του φυτού με κομμάτι από το ρίζωμα, όμως αυτό οδηγεί συνήθως σε χαμηλής ποιότητας φυτά που προσβάλλονται εύκολα από ιώσεις και βακτήρια. Για αυτό το λόγο, εμπορικά ο πολλαπλασιασμός του είδους γίνεται με ιστοκαλλιέργεια, δηλαδή, από έναν ιστό του φυτού, προκύπτουν μέσα σε εργαστήριο χιλιάδες νέα μικρόφυτα υπό ασηπτικές συνθήκες. Στη συνέχεια τα μικρόφυτα αυτά μεταφέρονται σε ειδικό χώρο για δημιουργία ρίζας και εγκλιματισμού και έπειτα μεταφυτεύονται και μεγαλώνουν στην μορφή που τα συναντάμε στα κέντρα κήπου.

Σημαντικό ρόλο στην αλυσίδα αυτή για την Ευρώπη και την Αφρική κατέχει μία Ελληνική εταιρεία η ANIGOZANTHOS PROJECT η οποία με έδρα τον Μαραθώνα Αττικής παράγει και προμηθεύει με πολλαπλασιαστικό υλικό τους παραγωγούς Ανιγόζανθου σε πολλές ξένες χώρες. Παράλληλα, βρίσκεται πίσω από την εμπορική διαφήμιση και αξιοποίηση του είδους παρέχοντας στον τελικό καταναλωτή όλες τις απαραίτητες πληροφορίες φροντίδας μέσω της ιστοσελίδας www.anigozanthosproject.com.

Ευχαριστούμε την Ελληνική εταιρεία ANIGOZANTHOS PROJECT για το κείμενο και τις φωτογραφίες που ευγενικά μας παραχώρησε.

Για περισσότερες πληροφορίες για αυτό το ιδιαίτερο καλλωπιστικό φυτό: https://www.anigozanthosproject.com/el/arhiki/

Αμάρανθος (Amaranthus sp., Amaranthaceae). Καλλωπιστικό… αλλά και βρώσιμο φυτικό είδος.

Ο αμάρανθος (Amaranthus sp., Amaranthaceae) είναι ετήσιο καλλωπιστικό φυτό. Είναι κοσμοπολίτικο είδος. Ανήκει στην οικογένεια Amaranthaceae. Είναι όμορφο και εντυπωσιακό καλλωπιστικό φυτό κατάλληλο για μεγάλα παρτέρια και κεντρικά σημεία σε ένα κήπο, εξαιτίας της μεγάλης ανάπτυξης του φυτού, της εντυπωσιακής ανθοφορίας του και της μεγάλης διάρκειας ζωής των ταξιανθιών πάνω στο φυτό.

Υπάρχουν εδώδιμες ποικιλίες που καλλιεργούνται για νωπή κατανάλωση των φύλλων (χορταρικό) ή των καρπών του (ανήκει στα ψευδοδημητριακά).

Δεν πρέπει να συγχέεται με άλλα βότανα και φυτά της ελληνικής υπαίθρου που ονομάζονται αμάραντοι, όπως ο Αμάραντος Sedum acre, Crassulaceae (Σέδον το δριμύ) ή ο αμάραντος (Ελίχρυσος ο πολύτιμος ή Μάης) Helichrysum stoechas, Asteraceae (Λειμώνιο το Κολπωτό).

Παγκοσμίως φυτεύεται σε θερμοκήπια για παραγωγή δρεπτού λουλουδιού (cut flowers – κομμένο λουλούδι) καθώς χρησιμοποιείται ευρύτατα στη ανθοδετική, σε ανθοσυνθέσεις και μπουκέτα για στολισμό σε γάμους, βαπτίσεις και δεξιώσεις.

Γενικά χαρακτηριστικά φυτού

• Το ύψος σχεδόν όλων των ποικιλιών ξεκινάει από τα 70 εκ. και μπορεί να φτάσει και τα 2 μέτρα σε ορισμένες ποικιλίες. Οι περισσότερες ποικιλίες φτάνουν λίγο πάνω από 1 μέτρο και πλάτος 40-70 εκ.
• Χαρακτηριστικό φυτών είναι η εντυπωσιακή ανθοφορία που αναπτύσσεται σε ταξιανθίες και το όμορφο φύλλωμα του.
• Η διάρκεια της άνθησης είναι μεγάλη.

Ποικιλίες αμάρανθου

Το γένος Amaranthus περιλαμβάνει περισσότερα από 70 είδη και πάρα πολλές ποικιλίες που έχουν προκύψει.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Φυτεύεται σε ηλιόλουστα ή ημισκιερά μέρη στον κήπο. Το έδαφος πρέπει να είναι γόνιμο και ελαφρύ. Εργασίες όπως το συχνό σκάλισμα, η αφαίρεση πετρών και η βελτίωση του με κόμποστ βοηθάει σημαντικά στην καλή ανάπτυξη και ανθοφορία του φυτού.

• Ο Αμάραντος θέλει συχνά ποτίσματα, με αρκετή ποσότητα νερού. Αν και είναι ανθεκτικό στην ξηρασία παρόλα αυτά αν θέλουμε να είναι όμορφο και εντυπωσιακό στον κήπο δεν πρέπει να αμελούμε το πότισμα του.
• Σε ψηλές ποικιλίες συχνά τα φυτά μπορεί να χρειαστούν υποστήλωση.
• Προσβάλλεται συνήθως από αφίδες, λιρριόμυζες που δημιουργούν στοές στα φύλλα ή από ακάρεα όπως ο τετράνυχος.
• Ο αμάρανθος είναι φυτό που χρησιμοποιείται στη παραγωγή κομμένου λουλουδιού παγκοσμίως.

Πολλαπλασιασμός αμάρανθου.

Πολλαπλασιάζεται με σπόρο. Τα νέα φυτά θα ξεκινήσουν την ανθοφορία τους σε περίπου 3 μήνες μετά τη σπορά. Η σπορά γίνεται στα μέσα της άνοιξης και αφού έχουν περάσει οι πρώτοι παγετοί. Σπανιότερα πολλαπλασιάζεται και με μοσχεύματα.

Φύτευση στον κήπο

Στην Ελλάδα έχουν χαμηλή κηποτεχνική χρήση, αν και ταιριάζουν στις κλιματικές συνθήκες της χώρας μας.

Φυτεύονται στην τελευταία σειρά ενός παρτεριού, λόγω της ανάπτυξης τους. Γενικά, μπορούν να αποτελέσουν σημεία ενδιαφέροντος σε ένα κήπο.

Διατροφική αξία – Εδώδιμα είδη αμάρανθου

• Υπάρχουν ορισμένα είδη που καλλιεργούνται ως βρώσιμα, με κατανάλωση του φυλλώματος του (χορταρικό) ή των σπόρων του (ψευδοδημητριακά). Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν τον αμάρανθο στη διατροφή τους.
• Τα φύλλα του μπορούν να καταναλωθούν ώμά ή να μαγειρευτούν όπως το σπανάκι ή τα υπόλοιπα χορταρικά (βλήτα κλπ.) και να χρησιμοποιθούν σε σαλάτες.
• Ο αμάρανθος όσο και η κινόα (quinoa) δεν είναι δημητριακά (σιτηρά) και ονομάζονται ψευδοδημητριακά (pseudocereals) εξαιτίας των κοινών χαρακτηριστικών που έχουν στο μαγείρεμα και στη γεύση τους με τα σιτηρά.

Με την κοινή ονομασία αμάρανθος ή αμάραντος συναντάμε πολλά φυτά της ελληνικής χλωρίδας που ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες. Έτσι εκτός από τον αμάρανθο (Amaranthus sp, Amaranthaceae), υπάρχει ο αμάραντος (Sedum acre, Crassulaceae) καθώς και το Helichrysum arenarioum, Asteraceae).

Στη συνέχεια των άρθρων μας για φυτικά είδη μεταξύ των οποίων και ενδημικά της ελληνικής χλωρίδας μας, που έχουν κοινή ονομασία αμάρανθος ή αμάραντος παραθέτουμε ένα αξιόλογο άρθρο από τα http://www.haniotika-nea.gr/amarantos/ για τον αμάραντο (Sedum acre, Crassulaceae)- Άλλες κοινές ονομασίες Αμάραντο, Κοχιλόχορτο και Πετρόχορτο. Άλλα φυτικά είδη με την κοινή ονομασία αμάρανθος ή αμάραντος είναι τα Amaranthus sp., Amaranthaceae, Helichrysum arenarium, Asteraceae.

Αμάραντος Sedum acre, Crassulaceae

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι SEDUM acre (Σέδον το δριμύ). Ανήκει στην οικογένεια των Κρασσουλιδών. Φύεται σε όλη την Ευρώπη. Το συναντούμε με τις ονομασίες Αμάραντο και Πετρόχορτο. Με την ονομασία Αμάραντο συναντούμε και το HELICHRYSUM arenarium (Ελίχρυσο) το οποίο όμως είναι διαφορετικό φυτό το οποίο ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων.

Το Σέδον το δριμύ, είναι πολύ κοινό πάνω σε παλιούς τοίχους, σε χέρσα εδάφη και σε ξερές πλαγιές. Είναι ποώδες, πολύ κοινό φυτό, που σχηματίζει τάπητες. Eχει πολλά στελέχη, το ύψος των οποίων κυμαίνεται από 5 έως 12 εκατοστά. Τα στελέχη είναι ίσια, απλά και σπάνια διακλαδισμένα. Αναπτύσσει πολλά μικρά φύλλα σαρκώδη, αντίθετα, μήκους έως 6 χιλιοστών, οβάλ, με ανοιχτό πράσινο χρώμα, κατά μήκος των στελεχών. Ανθη αστεροειδή, με ζωηρό κίτρινο χρώμα. Τα λουλούδια αυτά διατηρούν τον χρωματισμό τους για πολλούς μήνες (για αυτό και το όνομα του φυτού “Αμάραντος”), ενώ αν αποξηραθούν, το χρώμα τους κρατάει πολύ περισσότερο. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται από τις μέλισσες και τα έντομα. Το φυτό έχει πολύ πιπεράτη γεύση.

Ιστορικά στοιχεία

Στη λαϊκή ιατρική το θεωρούσαν εκτρωτικό βότανο. Πολλοί ακόμη το θεωρούσαν κατάλληλο φάρμακο κατά της επιληψίας. Ο Κούλπεπερ όμως έγραφε για αυτό ότι «είναι το πλέον κατάλληλο βότανο για να δημιουργεί φλεγμονές και όχι να τις θεραπεύει. Δεν πρέπει να το χρησιμοποιούμε σε αλοιφές ή οποιοδήποτε άλλο φάρμακο».

Σήμερα οι ανθοί του αμάραντου διακοσμούν κυρίως ανθοδέσμες και στεφάνια αλλά τους μαζεύουν ακόμη και για γούρι καθώς πιστεύεται ότι αυτοί φέρνουν τύχη. Σε μερικές περιοχές της Ελλάδος (κυρίως στη Κρήτη και σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου) τα φύλλα μαζεύονται τον χειμώνα όταν είναι τρυφερά, πριν ακόμη ανθίσουν και μαγειρεύονται. Φτιάχνονται με αυτά πίτες, και σαλάτες ενώ χρησιμοποιούνται ως συνοδευτικό σε χοιρινό ή μπακαλιάρο. Σ’ αυτές τις περιοχές ο αμάραντος ονομάζεται και “προβάτσες”.

Μια όμως εντελώς διαφορετική χρήση του φυτού είχαμε τα παλιότερα χρόνια στα χωριά της Ηπείρου. Εκεί οι γιαγιάδες τοποθετούσαν τον αμάραντο στους γίκους με τα ρούχα, τις βελέτζες και τα στρωσίδια. Τον χρησιμοποιούσαν εκεί ως ένα είδος φυσικού σκοροαπωθητικού, αντί για τη ναφθαλίνη!!

Συστατικά – χαρακτήρας

Περιέχει μία πολύ δριμεία ουσία, ένα αλκαλοειδές (σεμαδίνη), ένα γλυκοσίδιο (ρουτίνη), τανίνη και πολλά οργανικά οξέα.

Ανθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή

Ανθίζει τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται συνήθως τα φρέσκα φύλλα. Σπάνια ολόκληρο το φυτό ξεραμένο. Συλλέγεται όταν είναι ανθισμένο και ξεραίνεται στον ήλιο.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις

• Είναι βότανο στυπτικό, υποτασικό, καθαρτικό, ανθελμινθικό, επουλωτικό και ερεθιστικό. Έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν από τους βοτανοθεραπευτές, αλλά οι περισσότεροι το αποφεύγουν λόγω των προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσει η χρήση του όταν λαμβάνεται εσωτερικά.
• Ο αμάραντος έχει θετική επίδραση στην υπέρταση.
• Χρησιμοποιείται σε πολύ μικρές δόσεις ως καθαρτικό, για τον πονοκέφαλο και την μείωση της αρτηριακής πίεσης.
• Τα φύλλα κοπανισμένα εφαρμόζονται σαν κατάπλασμα στις πληγές για να ενισχύσουν την θεραπεία τους.
• Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιούν το βάμμα του νωπού φυτού, σε περιπτώσεις αιμορροΐδων και συριγγίου του πρωκτού.

Παρασκευή και δοσολογία

Είναι τοξικό βότανο και καλύτερα να αποφεύγουμε τη χρήση του. Υπάρχουν βότανα που δρουν ανάλογα χωρίς παρενέργειες και είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε αυτά.

Προφυλάξεις

Τα φύλλα περιέχουν υγρό το οποίο είναι ερεθιστικό και δημιουργεί φλύκταινες στο δέρμα. Σε οποιαδήποτε ποσότητα η λήψη του βοτάνου μπορεί να προκαλέσει εμετό λόγω των τοξικών αλκαλοειδών που περιέχει. Αυτό σημαίνει ότι η χρήση του είναι επικίνδυνη με εξαίρεση τη χρήση του στην ομοιοπαθητική.

http://www.haniotika-nea.gr/amarantos/

Επιλέξτε ποιοτικές βερικοκιές από το Φυτώριο των Γεωπονικών Επιχειρήσεων Χορομίδης.

Βερικοκιά: Καλλιέργεια, Φροντίδες, Πολλαπλασιασμός.

Βερικοκιά: Βασικά χαρακτηριστικά

Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Άλλα ονόματα: Προύμνη η Αρμενιακή

Η Βερικοκιά είναι οπωροφόρο, μακρόβιο, φυλλοβόλο δέντρο και ανήκει στο γένος «Προύνος» της οικογένειας των Ροδοειδών. Στην Κύπρο το δέντρο είναι γνωστό ως «Xρυσομηλιά». Βρίσκεται αυτοφυής στην Ανατολική Ασία και τα Ιμαλάια, από όπου μεταφέρθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη μέσω της Αρμενίας (εξ’ ου και η επιστημονική της ονομασία Προύνους Αρμενιάκα). Πρέπει να ήταν γνωστή στην Κίνα, γιατί υπάρχουν αναφορές σε βιβλία όπου κατά το 2200 π.Χ. είχε την ονομασία «Σίνγκ». Σε καλές συνθήκες μία βερικοκιά μπορεί να ζήσει και πάνω από 100 χρόνια. Καλλιεργείται σε όλες τις χώρες της γης που έχουν εύκρατο κλίμα. Ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη Δαμασκηνιά, τη Ροδακινιά, τη Βυσσινιά, την Αμυγδαλιά και την Κερασιά. Στην Ελλάδα ήρθε απ’ την Ιταλία κατά τον πρώτο αιώνα μ.X. και γι’ αυτή μιλούν διάφοροι ιστορικοί, όπως ο Πλίνιος, ο Διοσκουρίδης και αργότερα ο Γαληνός (129- 201 μ.X.).

Μορφολογία της βερικοκιάς

Η Βερικοκιά είναι δέντρο με σφαιροειδές σχήμα και αρκετές απλωτές διακλαδώσεις. Μπορεί να φτάσει σε ύψος από 6- 9 μέτρα. Τα φύλλα της είναι οδοντωτά, πλατιά (σε σχήμα αβγού ή καρδιάς), στιλπνά στην επάνω επιφάνεια και φέρουν αδένες και παράφυλλα πάνω στο μίσχο. Τα άνθη της έχουν λευκή ή ελαφρώς ρόδινη απόχρωση και είναι ερμαφρόδιτα (έχουν, δηλαδή, και αρσενικά και θηλυκά άνθη) και φύονται μόνα τους ή ανά δύο. Την άνοιξη έχει μικρής διάρκειας άνθιση που ολοκληρώνεται πριν βγουν τα φύλλα (αρχές Μαρτίου-Απριλίου). Ο καρπός της έχει σφαιρικό σχήμα και εξωτερικά έχει χνούδι.

Ο καρπός της βερικοκιάς και οι χρήσεις του

Το βερίκοκο είναι αγαπημένο φρούτο του καλοκαιριού που τρώγεται φρέσκο, αποξηραμένο αλλά και σε κομπόστα.

Καλλιέργεια της βερικοκιάς

Σήμερα καλλιεργείται σε όλες τις εύκρατες περιοχές του κόσμου για το νόστιμο καρπό της, το βερίκοκο. Η Βερικοκιά καρποφορεί είτε σε βλαστούς ενός έτους ή σε μικρά κλαδάκια 2- 5 εκ., τα ονομαζόμενα «λογχοειδή». Το άπλετο ηλιακό φως είναι το κλειδί για να μεγιστοποιηθεί η παραγωγή του δένδρου.

Πολλαπλασιασμός βερικοκιάς

Η καλλιεργούμενη βερικοκιά πολλαπλασιάζεται με εμβολιασμό που γίνεται σε συγγενικά είδη (κυρίως σε αμυγδαλιά αλλά και σε Ροδακινιά, Κορομηλιά και Δαμασκηνιά).

Παραγωγή βερικοκιάς

Η Βερικοκιά εισέρχεται στην καρποφορία από το 3ο- 4ο έτος από τη φύτευσή της και την αυξάνει προοδευτικά για να φθάσει σε πλήρη ακμή παραγωγής το 12ο-16ο έτος, όταν σε ελεύθερο σχηματισμό και ευνοϊκές συνθήκες μπορεί να ξεπεράσει τα 100 κιλά. Συνήθως εξακολουθεί να παρουσιάζει πλούσιες αποδόσεις μέχρι το 35- 40 έτος της ηλικίας της.

Εδαφοκλιματικές Συνθήκες

Για την καλλιέργεια της Βερικοκιάς, τα πιο κατάλληλα εδάφη είναι αυτά με μία μέση σύσταση και λεπτή υφή. Τα εδάφη στα οποία αποδίδει καλύτερα είναι τα καλά στραγγιζόμενα, βαθιά και πηλώδη, ενώ ακατάλληλα θεωρούνται τα αμμώδη και ξερά εδάφη.

Είναι, όμως, περισσότερο ανθεκτική στη ξηρασία από τη Ροδακινιά. Το κατάλληλο pH εδάφους για τη Βερικοκιά κυμαίνεται μεταξύ 6.0- 7.0. Ανήκει στη κατηγορία των δένδρων που έχουν περιορισμένη ανθεκτικότητα στα άλατα, είτε του νερού, είτε του εδάφους, γι’ αυτό δεν είναι κατάλληλη για παραθαλάσσιες φυτεύσεις. Είναι ανθεκτική στις χαμηλές θερμοκρασίες (ακόμα και στους -25ο C) και χρειάζεται θερμό καλοκαίρι για να αποδώσει. Αν και τα δέντρα είναι ανθεκτικά σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, όταν υπάρχει δυνατό και ξαφνικό κρύο ή παγετός τότε οι ανθοί της καταστρέφονται. Επίσης, πολύ υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν αλλοιώσεις στον καρπό.

Τα δέντρα χρειάζονται καλό πότισμα την περίοδο της ανθοφορίας τους. Η Βερικοκιά χρειάζεται σχετικά κρύο χειμώνα. Σε νότιες περιοχές που ο χειμώνας είναι ήπιος, δεν ανθίζει κανονικά και χάνει τους οφθαλμούς της. Για παράδειγμα, στην περιοχή της Χαλκιδικής, στην ποικιλία «Luizet» παρατηρείται οφθαλμόπτωση την άνοιξη, λόγω ανεπάρκειας χαμηλών θερμοκρασιών. Επισημαίνεται ότι η βερικοκιά δεν πρέπει να φυτεύεται σε περιοχές με υγρή και βροχερή άνοιξη, διότι είναι ευαίσθητη σε ασθένειες και το καταλληλότερο σημείο για τη φύτευσή της είναι σε θέση που να εκτίθεται στον ήλιο.

Περιποιήσεις των δένδρων

Πρέπει να κάνουμε 2- 3 σκαλίσματα διαδοχικά κατά την διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού για την συγκράτηση τής υγρασίας και την καταστροφή των άγριων χόρτων. Κατά την εκτέλεση, όμως, αυτών πρέπει να καταβάλλεται μεγάλη προσοχή, ώστε να μην κόβουμε ή τραυματίζουμε ρίζες ή τον κορμό του δέντρου, γιατί εξαιτίας αυτού προκαλείται κομμίωση και συχνά η καταστροφή του.

Πότισμα στη βερικοκιά

Η βερικοκιά χρειάζεται τακτικά ποτίσματα σε νερό ειδικά όταν αναπτύσσεται σε σχετικά ζεστές περιοχές. Τα ποτίσματα της βερικοκιάς πρέπει να είναι πλούσια, ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού, καθώς διαθέτει πλούσιο φύλλωμα και παράγει πολλούς καρπούς. Το πότισμα της βερικοκιάς θα πρέπει να συνεχίζεται και μετά την συγκομιδή των καρπών, γιατί αλλιώς η βερικοκιά παρουσιάζει εξάντληση και γίνεται ευαίσθητη σε μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες.

Λίπανση βερικοκιάς

Η Βερικοκιά έχει σημαντικές απαιτήσεις σε λίπανση για να εξασφαλίσουμε ικανοποιητική ανάπτυξη και καρποφορία. Οι κύριες λιπάνσεις πρέπει να γίνονται πριν μπει ο χειμώνας και να συμπληρώνουμε την περίοδο των σκαλισμάτων την άνοιξη. Ενσωματώνουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα, κοπριά και κομπόστ τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο, ενώ μπορεί να γίνει και μια συμπληρωματική λίπανση με κάλιο, στις αρχές Μαΐου, για να βοηθήσει στην αύξηση του μεγέθους και στην ωρίμανση των καρπών. Επίσης, η Βερικοκιά είναι ευαίσθητη στην έλλειψη βορίου που εμφανίζεται με μαύρισμα και φελλοποίηση στο εσωτερικό των καρπών. Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη βορίου, γίνεται διαφυλλικός ψεκασμός της Βερικοκιάς με κατάλληλο υγρό λίπασμα βορίου. Απ’ τα συνθετικά λιπάσματα συνιστάται ο τύπος 4- 10- 10 με 3- 4 κιλά ανά δένδρο. Αν χρησιμοποιηθεί κοπριά, αυτή πρέπει να είναι απολύτως χωνεμένη και η αναλογία είναι 20-25 κιλά ανά δέντρο. Εξαιρετικά αποτελέσματα μπορούμε να έχουμε και με την εφαρμογή χλωρής λίπανσης.

Κλάδεμα της βερικοκιάς

Το κλάδεμα της Βερικοκιάς διακρίνεται σε κλάδεμα διαμόρφωσης και σε κλάδεμα καρποφορίας. Το κλάδεμα διαμόρφωσης της Βερικοκιάς αφορά το σχήμα που θα δώσουμε στο νεαρό δέντρο, ενώ το κλάδεμα καρποφορίας αποσκοπεί στη διατήρηση του σχήματος του δέντρου, στην ανανέωση του καρποφόρου ξύλου και τον σχηματισμό νέων καρποφόρων οργάνων. Αφαιρούμε των παλαιότερους και ξερούς κλάδους και συντέμνουμε κλάδους που λυγίζουν προς το έδαφος και αυτούς που ξεφεύγουν πολύ ψηλά. Έτσι, ο σκοπός του κλαδέματος είναι πολλαπλός: Να δώσει το επιθυμητό σχήμα στα νεαρά δένδρα, να ρυθμίσει την παραγωγή και να διατηρήσει τη ζωηρότητα στα ηλικιωμένα δένδρα. Το ήπιο κλάδεμα είναι απαραίτητο κάθε χρόνο. Τα ακλάδευτα δένδρα που δεν ανανεώνουν τα καρποφόρα όργανα, παράγουν όλο και λιγότερους, μικρότερους και κακής ποιότητας καρπούς.

Η Βερικοκιά είναι ζωηρό δένδρο και το σχήμα διαμόρφωσης που της ταιριάζει είναι το ανοικτό κύπελλο, στο οποίο αφήνουμε το κέντρο του δένδρου ελεύθερο για την είσοδο του ηλιακού φωτός και για τον καλύτερο αερισμό. Ο ρόλος του κλαδέματος είναι πολύ σημαντικός για την ανάπτυξη γερών βραχιόνων, ικανών να κρατήσουν το βάρος των καρπών. Τα νεαρά δένδρα που μόλις αρχίζουν να καρποφορούν, πρέπει να κλαδεύονται ελαφρά διότι το κλάδεμα περιορίζει το μέγεθός τους και καθυστερεί την είσοδο στην καρποφορία. Επειδή το χαμηλό σχήμα είναι προτιμότερο, το νέο δενδρύλλιο θα πρέπει να κοπεί στους 30- 50 πόντους απ’ το έδαφος, σε σημείο που παρουσιάζει ζωηρούς και καλά διαμορφωμένους οφθαλμούς. Κατά την πρώτη περίοδο του λήθαργου, οι τρεις κύριοι βραχίονες πρέπει να κλαδευτούν σε απόσταση 60- 0 εκ. από τον κορμό.

Η τομή γίνεται σε έναν πλευρικό, εξωτερικό οφθαλμό. Αφαιρούνται όλοι οι πλάγιοι βλαστοί, ώστε να μην περιπλέκονται με τους κύριους. Κατά τη δεύτερη περίοδο του λήθαργου, επιλέγονται δύο κλάδοι από κάθε κύριο βραχίονα, οι οποίοι θα αποτελέσουν τους έξι υποβραχίονες. Πρέπει και αυτοί να είναι καλά κατανεμημένοι γύρω από τον κορμό γιατί θα αποτελέσουν το σκελετό του δένδρου. Αφαιρούμε άλλους δευτερογενείς κλάδους για να κρατηθεί το κέντρο του δένδρου ανοιχτό. Η κατάλληλη εποχή κλαδέματος της Βερικοκιάς είναι από το Δεκέμβριο ως το Φεβρουάριο (ανάλογα την περιοχή και την ποικιλία).

Εχθροί και ασθένειες που προσβάλλουν τη βερικοκιά

Η βερικοκιά προσβάλλεται από τα έντομα της ανάρσια και της καρπόκαψας, με αποτέλεσμα οι προσβεβλημένοι καρποί σκουληκιάζουν και πέφτουν πρόωρα ή υποβαθμίζονται ποιοτικά και είναι ακατάλληλοι για φάγωμα. Για να τα αντιμετωπίσουμε, ψεκάζουμε με οικολογικά σκευάσματα βακίλου Θουριγγίας και φυσικής πυρεθρίνης.

Αραίωμα καρπών στη βερικοκιά

Οι βερικοκιές έχουν την τάση να παράγουν περισσότερους καρπούς από όσους μπορούν να αντέξουν. Το αραίωμα των καρπών μειώνει αυτό το φορτίο, βοηθά στην παραγωγή μεγαλύτερων καρπών, ενισχύει την κανονική παραγωγή κάθε χρόνο και ευνοεί την πρώιμη ωρίμανση. Το αραίωμα είναι μια απαραίτητη εργασία στις περισσότερες ποικιλίες. Οι καρποί αραιώνονται στο στάδιο της σκλήρυνσης του πυρήνα, όταν η αύξησή τους έχει επιβραδυνθεί προσωρινά (περίπου 6- 8 εβδομάδες μετά την άνθηση). Το αραίωμα γίνεται με το χέρι ώστε οι καρποί να απέχουν 3- 5 εκ. Αφαιρούνται οι μικρότεροι καρποί καθώς και αυτοί που είναι πολλοί μαζί. Το ποσό του αραιώματος εξαρτάται από το φορτίο του δένδρου και από το τελικό μέγεθος των καρπών που επιθυμούμε.

Συγκομιδή της βερικοκιάς

Η ημερομηνία συγκομιδής είναι πολύ σημαντική για την ποιότητα του καρπού. Η σωστή γεύση και το άρωμα δεν αναπτύσσονται ποτέ σε καρπό Βερικοκιάς ο οποίος έχει συγκομισθεί πριν από την φυσιολογική ωρίμανση. Η συνεκτικότητα του καρπού είναι ένας αξιόπιστος παράγοντας για την συγκομιδή. Για καλύτερη συνεκτικότητα και γευστική ποιότητα, τα δένδρα δεν πρέπει να ποτίζονται πριν από τη συγκομιδή. Οι ημέρες από την πλήρη άνθηση είναι ένας καλός δείκτης για την συγκομιδή, λόγω των σχεδόν αμετάβλητων συνθηκών ανάπτυξης των δένδρων.

Μέθοδος συγκομιδής βερίκοκων: Τα βερίκοκα για νωπή κατανάλωση και μεταποίηση συλλέγονται με το χέρι και τοποθετούνται προσεκτικά για να μην μωλωπισθούν. Η συγκομιδή γίνεται σε 2- 3 χέρια όταν οι καρποί είναι σφικτοί. Ατυχώς, η γευστική ποιότητα των καρπών ποτέ δεν αναπτύσσεται αφού κοπεί ο καρπός από το δένδρο.

Συσκευασία – Διατήρηση των βερίκοκων

Τα Βερίκοκα τοποθετούνται και μεταφέρονται σε χαμηλά τελάρα για να αποφευχθεί το σκάσιμο και σχίσιμο. Η διάρκεια ζωής τους στο ράφι είναι εξαιρετικά περιορισμένη (περίπου 1- 2 εβδομάδες σε θερμοκρασία 0ο C και σε σχετική υγρασία 90% ).

Ποικιλίες βερικοκιάς

Οι κυριότερες Ελληνικές ποικιλίες βερικοκιάς είναι:

• Πρώιμη Τίρυνθας ή Άργους– Μία Ελληνική, πρώιμη ποικιλία που καλλιεργείται στην Πελοπόννησο -βασικά στη Κόρινθο- και οι καρποί της λαμβάνονται προς τα τέλη Μαΐου. Ο καρπός της είναι μέτριου μεγέθους και ανθεκτικός στη μεταφορά. Είναι κίτρινος με κοκκινωπή χροιά, μέτριας ποιότητας και είναι ευαίσθητη ποικιλία στην ίωση που ονομάζεται «σάρκα». Η ποικιλία αυτή χρειάζεται περίπου 15 μέρες σε θερμοκρασία κάτω των 7 βαθμών Κελσίου.
• Διαμαντοπούλου– Μέσης παραγωγικότητας βερικοκιά, βγάζει, όμως, εξαιρετικής νοστιμιάς βερίκοκα. Καλλιεργείται και αυτή στην Κορινθία και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου.
• Μπεμπέκου– Ποικιλία με μεγάλους, κίτρινους καρπούς, λίγο πιο άνοστους από της Διαμαντοπούλου. Οι περισσότερες τέτοιες βερικοκιές βρίσκονται στην Πελοπόννησο. Εξαιρετικής ποιότητας, τοπική ποικιλία. Ο καρπός της είναι τόσο για φρέσκια κατανάλωση όσο και για κονσερβοποίηση. Στην ποικιλία αυτή οφείλεται σχεδόν το 95% της Ελληνικής παραγωγής βερίκοκων και απαιτούνται χρονικά περίπου 15 μέρες με θερμοκρασίες κάτω από τους 7 βαθμούς Κελσίου. Ανθίζει στο 2ο δεκαήμερο του Μάρτη και ωριμάζει περί τους μήνες Ιούνιο- Ιούλιο. Ο καλλιεργητής πρέπει να λαμβάνει υπόψιν του ότι σε κάθε 10 εκατοστά βλαστού θα πρέπει να υπάρχουν 4 (το πολύ 5) οφθαλμοί, αλλά όχι περισσότεροι.

Οι κυριότερες ποικιλίες βερικοκιάς από το εξωτερικό που καλλιεργούνται στη χώρα μας είναι:

• Παβιό (Paviot)- Αν και οι καρποί της είναι καλής ποιότητας και μεγάλου μεγέθους, δεν έχει διαδοθεί πάρα πολύ εξαιτίας του ότι δε δίνει μεγάλες ποσότητες καρπών (Γαλλία).
• Πρεκός- (Γαλλία)
• Λουιζιέ (Luizet)- Ποικιλία η οποία διαδόθηκε και στην Ελλάδα και η οποία καλλιεργείται ελάχιστα. Εύγευστη και με μεγάλο καρπό, είναι από τις αξιόλογες ποικιλίες για νωπή κατανάλωση. Οι απαιτήσεις της σε χαμηλές θερμοκρασίες είναι διάρκειας 25 ημερών με θερμοκρασίες που κυμαίνονται κάτω των 7 βαθμών Κελσίου. Ανθίζει στο 2ο δεκαήμερο του Μαρτίου και ωριμάζει στα τέλη Ιουνίου με αρχές Ιουλίου. Απαιτείται προσοχή στο ότι σε κάθε βλαστό 10 εκατοστών πρέπει να υπάρχουν 3 με 4 οφθαλμοί. (Γαλλία)
• Ρεάλε ντ’ Ιμόλα- (Ιταλία)
• Quardi- (Τυνησία)
• Amor Leuch- Καλοί επικονιαστές της είναι οι ποικιλίες Sayeb και Quardi. Απαιτούνται 200 ώρες κάτω από τους 7 βαθμούς Κελσίου και ωριμάζει τους καρπούς της πολύ νωρίς (Τυνησία).
• Aurora- είναι ανθεκτική στην ίωση. Ο καρπός και η σάρκα της είναι μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους. Πλέον φυτεύεται σε πολλές περιοχές.
  Early Orange και Stella- Ποικιλίες οι οποίες αντέχουν τις ασθένειες.
  Ninfa- Έχει καλή γεύση, ωραίο, κόκκινο χρώμα, και ο καρπός της είναι μεσαίου μεγέθους.
• Harcot (Καναδάς)

Στο φυτώριο των Γεωπονικών Επιχειρήσεων Χορομίδης θα βρείτε εξαιρετικής ποιότητας καλλωπιστικά και οπωροφόρα δένδρα μεταξύ των οποίων και βερικοκιές.

Οι έμπειροι γεωπόνοι των Γεωπονικών Επιχειρήσεων Χορομίδης μπορούν να λύσουν κάθε απορία σας  και να σας βοηθήσουν στην επιλογή των σωστών φυτών.

Βερικοκίες από τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδη: https://horomidis.gr/product/prunus-armeniaca

Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για το κείμενο που ευγενικά μας παραχώρησαν και τις σημαντικές πληροφορίες για την καλλιέργεια της βερικοκιάς.

Για περισσότερες πληροφορίες ή παραγγελίες απευθυνθείτε στο φυτώριο των Γεωπονικών Επιχειρήσεων Χορομίδης:

Περιοχή Αχαρνές Αττικής

Τηλ.: 210-2460660 & 210-2464980

fax: 210-2465205

e-mail: horomidi@otenet.gr

horomidis.gr

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Σάββατο 8:00- 17:00.

πικέα, Picea pungens, Pinaceae

Η πικέα είναι αειθαλές κωνοφόρο δένδρο. Στο γένος Picea ταξινομούνται περισσότερα από 35 είδη. Η καταγωγή τους είναι από τις εύκρατες ζώνες του βόρειου ημισφαιρίου. Τα είδη του γένους Picea συγχέονται πολλές φορές με είδη του γένους Abies (έλατα).

Κάποια είδη έχουν ιδιαίτερη αξία κατά την περίοδο των Χριστουγέννων διότι χρησιμοποιούνται σαν χριστουγεννιάτικα δένδρα, π.χ. Picea abies. Η πικέα έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, ως καλλωπιστικό δένδρο. Επιπλέον, υπάρχουν και χρησιμοποιούνται νάνες ποικιλίες. Το συγκεκριμένο είδος είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό εξαιτίας της πλούσιας και ζωηρής βλάστησης και του όμορφου πράσινο-κυανού χρωματισμού των φύλλων.

Μορφολογία

Το ύψος του δένδρου μπορεί να φτάσει στη χώρα μας τα 15-20 μέτρα, ενώ στη χώρα καταγωγής του φτάνει και τα 50 μέτρα. Στα πρώτα 10 χρόνια της ζωής του μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 2-3 μέτρα. Η ανάπτυξη του είναι ελαφρά πυραμυδοειδής.

Η διάμετρος του δεν ξεπερνα τα 5-6 μέτρα. Οι βλαστοί του έχουν ορθόκλαδη ανάπτυξη και άλλοι πλαγιόκλαδη. Τα φύλλα του είναι βελονοειδή σχετικά κοντά και αρκετά σκληρά, τα οποία καλύπτουν περιμετρικά όλο το βλαστό και παραμένουν σε αυτό για αρκετά χρόνια. Το χρώμα τους είναι κυανοπράσινο και δίνει μια ξεχωριστή καλλωπιστική αξία στο δένδρο.

Ανθίζει κατά το Μάιο. Τα αρσενικά και τα θηλυκά όργανα αναπαραγωγής εμφανίζονται ξεχωριστά πάνω στο ίδιο δένδρο. Οι κώνοι ή κουκουνάρια (θηλυκό όργανο) έχουν 6-10 εκατοστά μήκος, είναι κοκκινωποί και μυτεροί στην άκρη τους.

Καλλιέργεια

Τα κωνοφόρα αυτά αναπτύσσονται ικανοποιητικά σε όλα τα είδη εδαφών και σε διάφορα υψόμετρα. Επιπλέον, αντέχουν ακόμα και στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (-30 ^οC), αλλά και σε υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι. Δεν θέλουν υπερβολική εδαφική υγρασία, ενώ υπάρχουν και ποικιλίες κατάλληλες για ξηρές περιοχές.

Η πικέα δεν χρειάζεται ιδιαίτερες καλλιεργητικές περιποιήσεις. Τα δένδρα αυτά είναι υπεραιωνόβια. Έχουν αναφερθεί δένδρα τα οποία έχουν ζήσει περισσότερα από 600 χρόνια.

Ο πολλαπλασιασμός της πικέας γίνεται με σπόρο. Τα δένδρα μπορούν να παράξουν σπόρο μετά από το 20 έτος της ζωής τους.

Εφαρμογές στον κήπο

Οι διάφορες ποικιλίες της Picea pungens έχουν αρχίσει να φυτεύονται ευρέως σε διάφορους τύπους κήπων εξαιτίας της πολύ εντυπωσιακής παρουσίας στο χώρο και της χρωματικής αντίθεσης που δημιουργείται με τον χλοοτάπητα.

Ο κυανοπράσινος χρωματισμός των φύλλων του, τα οποία καλύπτουν όλο σχεδόν το δένδρο και η πυκνή και συμπαγής μορφή του, είναι τα βασικά πλεονεκτήματα που το καθιστούν ιδιαιτέρως αγαπητό. Επίσης, είναι κατάλληλο για ομαδικές φυτεύσεις σε σειρά για σχηματισμό φραχτών.

Οι νάνες ποικιλίες που έχουν δημιουργηθεί, είναι κατάλληλες για παρτέρια μόνα τους ή σε συνδυασμό με άλλα νάνα κωνοφόρα ή για φύτευση τους σε φυτοδοχεία.

Εν ολίγοις …για την πικέα

• Χαρακτηριστικά φυτού: Εντυπωσιακό κωνοφόρο δένδρο. Είναι αειθαλές και έχει σχετικά αργή ανάπτυξη. Μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 15-20 μέτρα.
• Απαιτήσεις: Αναπτύσσεται επαρκώς σε όλα τα εδάφη και σε διάφορα υψόμετρα. Αντέχει σε χαμηλές και σε σχετικά υψηλές θερμοκρασίες. Δεν χρειάζεται συγκεκριμένες καλλιεργητικές περιποιήσεις. Υπάρχουν ποικιλίες κατάληλες για φύτευση σε ξηρές περιοχές.
• Πολλαπλασιασμός: Πολλαπλασιάζεται με σπόρο.
• Καλλωπιστική αξία: Τα βελονωειδή κυανοπράσινα φύλλα του και η συμπαγής κόμη του. Το σχήμα του είναι σχεδόν πυραμυδοειδές. Οι νάνες ποικιλίες εμφανίζουν πιο σφαιρική μορφή.
• Χρήση στον κήπο: Δημιουργεί εντυπωσιακή αντίθεση όταν τοποθετείται μεμονωμένα στον χλοοτάπητα. Φύτευση για σχηματισμό φραχτών. Οι νάνες ποικιλίες συνδυάζονται με άλλα νάνα φυτά για τοποθέτηση τους σε παρτέρια ή μεμονωμένα σε φυτοδοχεία.

Γεμίστε με καλλωπιστικά χόρτα (αγρωστώδη) τις ελεύθερες επιφάνειες του κήπου σας

Η σύγχρονη αισθητική για τον κήπο και τους εξωτερικούς χώρους σπιτιών, επαγγελματικών χώρων ακόμα και ξενοδοχείων επιβάλει μία πιο «φυσική» και ελεύθερη διαμόρφωση. Έτσι πέρα από τα γνωστά φυτά που χρησιμοποιούμε στον κήπο μας (ή ακόμα και κάποιες πόες που ίσως δεν γνωρίζουμε), υπάρχουν πλέον στη διάθεσή μας και πολλά καλλωπιστικά χόρτα ή αλλιώς «αγρωστώδη» φυτά (grasses), που μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε σε πολλές κενές επιφάνειες που έχουμε στο χώρο μας και να εκμεταλλευτούμε τόσο τα αισθητικά όσο και τα πιο πρακτικά πλεονεκτήματα που μπορούν να μας προσφέρουν.

Βασικά πλεονεκτήματα που έχουν τα καλλωπιστικά χόρτα (αγρωστώδη)

• Τα καλλωπιστικά χόρτα αποτελούν μία πολύ καλή επιλογή για τον κήπο μας, καθώς έχουν πολλά πλεονεκτήματα και πολλές φορές μπορούν να λύσουν και πρακτικά προβλήματα που αφορούν τις φυτεύσεις. Μερικά από τα βασικά πλεονεκτήματά τους είναι τα εξής:
• Είναι φυτά που δε χρειάζονται πολλά ποτίσματα. Επομένως είναι ιδανικά για εξοικονόμηση νερού αλλά και για περιοχές που έχουν πρόβλημα με τη διαθεσιμότητα του νερού. Είναι επίσης κατάλληλα για κήπους εξοχικών κατοικιών με χαμηλές απαιτήσεις συντήρησης.
• Έχουν ελάχιστες πιθανότητες αποτυχίας, γεγονός που εξοικονομεί χρόνο και χρήματα και εγγυάται σωστό και γρήγορα αποτέλεσμα ακόμα και σε όσους δεν ασχολούνται συχνά με τον κήπο και τα φυτά!
• Μπορούν να ευδοκιμήσουν σχεδόν σε όλα τα εδάφη (ακόμα και σε πολύ άνυδρες και άγονες περιοχές). Άρα με τη σωστή επιλογή καλλωπιστικών χόρτων είναι εφικτή η δημιουργία κήπου σε περιοχές που δύσκολα θα μπορούσαν να συντηρηθούν άλλα φυτά.
• Τα αγρωστώδη φυτά πολλαπλασιάζονται πολύ εύκολα.
• Και το βασικότερο: Αλλάζουν το χώρο μας από ένα στημένο, συνήθως τοπίο, σε ένα πιο ελεύθερο. Έτσι, δίνουμε ένα πιο «φυσικό» τόνο στον κήπο μας ακολουθώντας τις τάσεις της μόδας.

Επιλέξτε τα αγρωστώδη που θέλετε ανάλογα το σημείο που θα τα φυτέψετε

Υπάρχουν αγρωστώδη φυτά που είναι κατάλληλα για ημισκιερά ή σκιερά μέρη και άλλα αγρωστώδη που μπαίνουν μόνο σε ηλιόλουστα σημεία του κήπου. Έτσι, οι επιλογές μας δεν περιορίζονται και συνήθως βρίσκουμε λύσεις για οποιαδήποτε θέση σε ένα κήπο, επιλέγοντας τα κατάλληλα αγρωστώδη. Με αυτό τον τρόπο έχουμε τη δυνατότητα να καλύψουμε πολλές ελεύθερες επιφάνειες (ακόμα και τις πιο απαιτητικές) και παράλληλα συνδυάζοντας μεταξύ τους τα αγρωστώδη δημιουργούμε ένα πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα.

Παρακάτω παραθέτουμε τα πιο κοινά και πολυχρησιμοποιημένα αγρωστώδη φυτά που βρήκαμε στο φυτώριο των Γεωπονικών Επιχειρήσεων Χορομίδη. Σίγουρα, με μια επίσκεψη στο φυτώριο (Περιοχή Αχαρνές Αττικής, Τηλ.: 210-2460660 & 210-2464980, horomidis.gr) οι επιλογές είναι ακόμα περισσότερες και οι πληροφορίες που μπορούμε να αντλήσουμε από τους γεωπόνους του φυτωρίου των Γεωπονικών Επιχειρήσεων Χορομίδη πολύ σημαντικές.

Αγρωστώδη κατάλληλα για ημισκιερά ή σκιερά είναι:

• ο Οφιοπόγων πράσινος & μαύρος (Ophiopogon Japonicus & Ophiopogon Planiscapus “Niger”),
• το Κάρεξ πανασέ (Carex Oshimensis “Evergold” & Carex Morrowii “ IceDance”),
• η Λιριόπη (Liriope Muscari & Liriope Spicata),
• το Άκορους κ.λπ.

Αντίθετα, κάποια από τα πιο ξηροθερμικά αγρωστώδη είναι:

• το Κάρεξ (Carex Buchananii, Carex Testacea, Carex Comans Bronze κ.λπ.),
• η Στίπα,
• η Φεστούκα,
• ο Μίσχανθος,
• το Πενισέτο,
• Η Καλαμάγρωστις,
• το Πάνικο,
• η Ορίζοψις,
• ο Ανδροπόγων και άλλα.

Στη σελίδα του φυτωρίου των Γεωπονικών επιχειρήσεων Χορομίδη μπορείτε να βρείτε όλα τα διαθέσιμα είδη καλλωπιστικών αγρωστωδών φυτών. www.horomidis.gr

Αισθητική παρέμβαση στον κήπο δίνοντας μεσογειακό ύφος.

Βασικό στοιχείο που προσδίδει ιδιαίτερη καλλωπιστική αξία στα αγρωστώδη καλλωπιστικά φυτά, είναι τα διάφορα χρώματα στα φύλλα τους και ο τρόπος που μετακινούνται τα φύλλα με τον αέρα. Όλο αυτό το παιχνίδισμα φαντάζει πολύ ιδιαίτερο.
Ειδικά σε σημεία ενός κήπου που άλλες προτάσεις φύτευσης δεν θα έχουν επιτυχία ή το κόστος εγκατάστασης και συντήρησης θα είναι πολύ υψηλό, τα αγρωστώδη φυτά δίνουν μια σημαντική λύση δημιουργώντας ένα άριστο αποτέλεσμα με μεσογειακά χαρακτηριστικά και χαμηλές απαιτήσεις στην εγκατάσταση τους, στην άρδευση και συντήρηση τους. Επιλέξτε καλλωπιστικά χόρτα από την πραγματικά μεγάλη ποικιλία που είναι διαθέσιμη και δείτε τον κήπο σας να αλλάζει στιλ και διάθεση, χωρίς ιδιαίτερο κόπο και με μικρές απαιτήσεις συντήρησης.

Ευχαριστούμε τους γεωπόνους και το προσωπικό των Γεωπονικών Επιχειρήσεων Χορομίδη για τη βοήθεια και τις σημαντικές πληροφορίες που μας παρείχαν στη σωστή επιλογή και φύτευση αυτών των ιδιαίτερων καλλωπιστικων φυτών στον κήπο μας.

Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στο φυτώριο των Γεωπονικών Επιχειρήσεων Χορομίδης:

Περιοχή Αχαρνές Αττικής
Τηλ.: 210-2460660 & 210-2464980
fax: 210-2465205
e-mail: horomidi@otenet.gr
horomidis.gr

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Σάββατο 8:00- 17:00.

Η Βερβένα είναι φυτό με πολλές χρήσεις στον κήπο και εύκολη καλλιέργεια και συντήρηση. Ανθίζει από την Άνοιξη μέχρι και το φθινόπωρο με εντυπωσιακά και πολλά άνθη.

Η βερβένα είναι πολυετές ανθοφόρο φυτό που σε ορισμένες περιπτώσεις αναπτύσσεται και ως ετήσιο εξαιτίας της χαμηλής αντοχής της στις θερμοκρασίες του χειμώνα. Συνήθως, όταν αναπτύσσεται ως ετήσιο την επόμενη άνοιξη αναβλαστάνει από το σπόρο της. Αναπτύσσει εντυπωσιακές ανθοταξίες (σύνθετο σκιάδιο) όπου πάνω σε αυτές εκφύονται τα άνθη. Η ανθοφορία διαρκεί για αρκετό χρονικό διάστημα σχεδόν όλη την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο μέχρι τα πρώτα κρύα.

Υπάρχουν αρκετά είδη καλλωπιστικής βερβένας με επικρατέστερο και πιο εμπορικό το Verbena hybrida με καταγωγή περιοχές της νότια Αμερικής. Η βερβένα ανήκει στο γένος Verbena όπου ταξινομούνται περίπου 250 είδη φυτών και στην οικογένεια Verbenaceae. Είναι μέτρια ανθεκτικό φυτό για αυτό και αναπτύσσεται συνήθως σαν ετήσιο, καθώς καταστρέφεται όταν βρεθεί σε θερμοκρασίες κάτω των -4^οC. Οι ποικιλίες βερβένας Tapien και Temari είναι ποικιλίες που κυκλοφορούν στο εμποριο για κρεμοκλαδή ανάπτυξη. Αυτές οι ποικιλίες έχουν πολύ εντυπωσιακή και πλούσια ανθοφορία. Η βερβένα λέγεται επίσης και τεμάρι.

Βοτανικά χαρακτηριστικά

Η βερβένα είναι φυτό χαμηλής ή ακόμα και έρπουσας ανάπτυξης, με εντυπωσιακή ανθοφορία.

Το ύψος του φυτού φτάνει περίπου τα 30 cm παρόμοια και στο πλάτος του, ενώ οι κρεμοκλαδείς βερβένες φτάνουν πολύ περισσότερο σε διάμετρο.

Τα φύλλα της βερβένας είναι οδοντωτά με οωειδές σχήμα, με όμορφη χαρακτηριστική όψη και μορφή που συμμετέχουν στην καλλωπιστική του αξία, σαν φυτό κηποτεχνίας.

Τα άνθη της βερβένας έχουν διάφορα χρώματα, όπως λευκό, κόκκινο, κίτρινο, μωβ-μπλε, ροζ κλπ και είναι πολύ εντυπωσιακά. Η ανθοφορία στη βερβένα διαρκεί αρκετό διάστημα που μπορεί να φτάσει και τους 6 μήνες (άνοιξη, καλοκαίρι και αρχές του φθινοπώρου). Οι κρεμοκλαδείς βερβένες έχουν ακόμη μεγαλύτερη περίοδο ανθοφορίας ενώ τα άνθη τους είναι συχνά πιο συμπαγή και πιο πολλά πάνω στο φυτό.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Για τη φύτευση της βερβένας και την επίτευξη πιο πλούσιας ανθοφορίας προτιμώνται τα ηλιόλουστα σημεία του κήπου. Η τοποθέτηση των φυτών στο παρτέρι γίνεται σε αποστάσεις 30-40 cm.

Το χώμα που θα φυτευτεί η βερβένα θα πρέπει να είναι γόνιμο, πλούσιο σε οργανική ουσία και μέσης σύστασης ώστε να μην κατακρατεί πολύ νερό και να αποστραγγίζει καλά.

Η χρήση λιπάσματος για ενίσχυση της δύναμης του φυτού καθώς και της ανθοφορίας του είναι σημαντική. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί λίπασμα ανθοφορία με περισσότερη περιεκτικότητα σε κάλιο, ενώ εμπλουτισμός του εδάφους με οργανική ουσία με προσθήκη κόμποστ ή κοπριάς βοηθάει σημαντικά στην ανάπτυξη του φυτού.

Η βερβένα χρειάζεται πότισμα ιδιαίτερα το καλοκαίρι με συχνά ποτίσματα και μέτρια ποσότητα ανά πότισμα.

Η βερβένα πρέπει να κορυφολογείται (δηλαδή να αφιαρείται με κλαδευτήρι το ανώτερο τμήμα του φυτού στα 2 περίπου εκατοστά) όταν έχει φτωχή ανάπτυξη (συχνά σημβαίνει όταν αναπτύσσεται ως πολυετές). Ακόμα, θα πρέπει να αφαιρούνται τα ξερά και γερασμένα άνθη για να μην επιδράσει αρνητικά στη νέα ανθοφορία.

Πολλαπλασιασμός

Η βερβένα πολλαπλασιάζεται αρκετά εύκολα με σπόρο και με μοσχεύματα. Αν ξεκινήσετε από σπόρο τα φυτά σας καλό είναι να κορυφολογήσετε στην αρχή (περίπου όταν το φυτό φτάσει στα 8-10 cm σε ύψος) ώστε να έχετε πιο πλούσια ανάπτυξη. Αν και οι κρεμοκλαδείς ποικιλίες πολλαπλασιάζονται πιο εύκολα με μοσχεύματα, γενικά όλες οι ποικιλίες βερβένας μπορούν να πολλαπλασιαστούν με μόσχευμα.

Φυτοπροστασία

Είναι ευαίσθητο φυτό σε προσβολές μυκήτων όπως ο βοτρύτης και το ωίδιο καθώς και έντομα όπως οι αφίδες.

Χρήση στον κήπο

Η βερβένα φυτεύεται στο κήπο συνήθως σε παρτέρια στην πρώτη σειρά, δίνοντας χρώμα και μια αίσθηση συμπαγούς αλλά και αυτόνομης ανάπτυξης. Μπορούν επίσης να φυτευτούν μέσα σε σημεία στο χλοοτάπητα ή μεμονωμένα σε ανθώνες, μικρά παρτέρια, ή φυτοδοχεία. Οι κρεμοκλαδείς βερβένες φυτεύονται αποκλειστικά σε φυτοδοχεία πλαστικά ή πήλινα, δημιουργώντας υπέροχες εικόνες στο χώρο. Επιπλέον, η βερβένα μπορεί να συνδυαστεί με άλλα ετήσια ή πολυετή καλλωπιστικά φυτά σε φυτοσυνθέσεις σε γλάστρες.

Επιπλέον, η βερβένα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για εδαφοκάλυψη μικρών χώρων που δεν πρέπει να πατιούνται, χρειάζονται χρώμα και σχετικά μικρές απαιτήσεις στη συντήρηση τους. Στην περίπτωση της χρήσης της βερβένας για εδαφοκάλυψη ο εμπλουτισμός του εδάφους με οργανική ουσία (κόμποστ ή κοπριά) είναι σημαντική για να πετύχουμε συμπαγή ανάπτυξη και έλλειψη κενών στο έδαφος.

Ο κολεός ή ωραίο φύλλο ή ωραιόφυλλο είναι ετήσιο καλλωπιστικό ποώδες φυτό πολύ εύκολο στην καλλιέργεια και συντήρηση του. Ξεκινάει την εμφάνιση του στον κήπο στις αρχές της άνοιξης και παραμένει “ζωηρό” μέχρι και τα μέσα του φθινοπώρου. Σε σημείο που είναι προστατευμένα από το πολύ κρύο, στις νοτιότερες περιοχές της Ελλάδας, μπορεί να διατηρηθεί ολόκληρο το έτος. Σε εσωτερικούς χώρους μπορεί να διατηρηθεί για πολλά χρόνια χωρίς ιδιαίτερες φροντίδες και απαιτήσεις.

Το φυτό ανήκει στο γένος Coleus sp. (συν. Plectranthus sp.). Το είδος που αναπτύχθηκε και προέκυψαν οι ποικιλίες του κολεού ως καλλωπιστικό φυτό είναι το Coleus blumei = Coleus scutellarioides = Plectranthus scutellarioides (wikipedia.gr – https://en.wikipedia.org/wiki/Coleus).

Από τη στιγμή που ο κολεός ή ωραίο φύλλο εγκατασταθεί σε ένα κήπο τότε κάθε χρόνο θα βγαίνουν νέα φυτά από το σπόρο της προηγούμενης χρονιάς. Η καλλωπιστική αξία του φυτού ανήκει αποκλειστικά στα εντυπωσιακά πολύχρωμα φύλλα του. Οι ταξιανθίες του κολεού δεν θεωρούνται καλλωπιστικές αν και σε περιπτώσεις που δεν τις κλαδεύουμε και τις αφήνουμε να εξελιχθούν στο φυτό δημιουργούν εικόνες πιο φυσικές μέσα στον κήπο.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Ύψος: Το ύψος του φυτού εξαρτάται από το σημείο που έχει φυτευτεί. Συνήθως, δεν ξεπερνάει τα 50 cm. Ύστερα από κάποιο ύψος τα κλαδιά κρέμονται προς τα κάτω, ακουμπάνε στο έδαφος και αναπτύσσεται πλαγιόκλαδα. Γενικά όμως όσο περισσότερο το αφήνουμε να μεγαλώσει το φυτό αδειάζει στο κέντρο του.

Φύλλα: Το χρώμα των φύλλων του είναι πράσινο περιφερειακά, με μπορντό, φούξια και υποκίτρινες περιοχές στο κέντρο και τα νεύρα του. Υπάρχουν ποικιλίες με πιο έντονο κοκκινο-μπορντό χρώμα στα φύλλα. Τα φύλλα του κολεού είναι ιδιαίτερα καλλωπιστικά και μπορούν να δημιουργήσουν όμορφες γωνιές στον κήπο όσο και σε εσωτερικούς χώρους.

Ταξιανθίες & Άνθη: Τα άνθη είναι μικρά, που αναπτύσσονται πολλά μαζί πάνω στην ταξιανθία τους. Η ανάπτυξη των ταξιανθιών και των ανθέων αποδυναμώνουν την ανάπτυξη των φύλλων και του σχήματος του φυτού. Με κλάδεμα όμως το φυτό ανακάμπτει αμέσως και ξαναποκτά την εικόνα που θέλουμε μέσα στον κήπο.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Φύτευση: Είναι φυτά που δεν έχουν μεγάλες απαιτήσεις στο χώμα που θα χρησιμοποιηθεί. Μπορούν να μπουν και σε πιο φτωχά εδάφη. Προτιμώνται ηλιόλουστα σημεία του κήπου, αν και αναπτύσσεται καλά παντού, ανάλογα με το σημείο που θέλουμε να διακοσμήσουμε στον κήπο ή στην βεράντα μας.

Λίπανση: Καλό είναι να προσθέτουμε λίπασμα δύο με τρεις φορές το χρόνο. Προτιμώνται τα λιπάσματα που ενισχύουν τη φυλλική επιφάνεια (αζωτούχα λιπάσματα) ή πλήρες λίπασμα. Επιπλέον, η προσθήκη κόμποστ (οργανικής ουσίας) δυναμώνει πολύ τα φυτά, δημιουργώντας μεγάλα φύλλα, πυκνά φυτά και εύρωστα. Θέλει προσοχή, διότι η απότομη και αρκετή λίπανση δημιουργεί φυτά με μεγάλα μεσογονάτια διαστήματα.

Άρδευση: Τακτικό πότισμα, χωρίς υπερβολικές ποσότητες νερού. Το καλοκαίρι όπως είναι φυσικό οι απαιτήσεις σε νερό είναι μεγαλύτερες.

Θερμοκρασίες: Δεν είναι ευπαθές στις υψηλές θερμοκρασίες, ενώ σε θερμοκρασίες κοντά στους 0οC σηνύθως το φυτό χαλάει και βγαίνει ξανά τον επόμενο χρόνο.

Κλάδεμα: Το κλάδεμα είναι απαραίτητο κυρίως στις κορυφές του όταν έχουν ανθίσει ή και λίγο πριν την ανθοφορία. Γενικά, η ανθοφορία μειώνει την ανάπτυξη του φυτού. Καλό είναι να κλαδεύεται και για έλεγχο του σχήματος του. Είναι φυτό που αναπτύσσετε πολύ γρήγορα και έτσι όσο κλαδεύουμε τόσο πιο συμπαγή ανάπτυξη έχει.

Φυτοπροστασία: Κυρίως προσβάλλεται από αφίδες και λιγότερο από αλευρώδεις το καλοκαίρι. Ακόμη, αν είναι φυτεμένο σε σημείο με πολύ υγρασία μπορεί να φαγωθούν τα φύλλα από σαλιγκάρια. Επιπλέον, συχνά το καλοκαίρι μπορεί να προσβληθούν τα φύλλα από προνύμφες λεπιδοπτέρων που τρώνε τα φύλλα ή δημιουργούν στοές μέσα σε αυτά.

Πολλαπλασιασμός

Είναι ένα από τα ευκολότερα φυτά στον πολλαπλασιασμό του. Ο κολεός πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και γρήγορα από το σπόρο του. Συνήθως, όταν εγκατασταθεί στον κήπο, το φυτό κάθε χρόνο αναβλαστάνει λόγο των σπόρων που έχουν πέσει στο έδαφος, από την προηγούμενη χρονιά.

Χρήση στον κήπο

Ο κολεός φυτεύεται σε παρτέρια στον κήπο δημιουργώντας υπέροχες συνθέσεις μόνο του ή και σε συνδυασμό με άλλα φυτά. Ακόμη, μπορεί να φυτευτεί στη σειρά δημιουργώντας μπορντούρες χαμηλές σε ύψος, κατά μήκος διαδρόμων. Φυτεύεται σε πήλινες γλάστρες (https://e-gardenshop.gr/product-category/glastres/clay-pots/) και πλαστικές γλάστρες (https://e-gardenshop.gr/product-category/glastres/plastic-pots/). Διακοσμεί τραπέζια στη βεράντα ή σε εσωτερικούς χώρους.

Χρήση σας καλλωπιστικό εσωτερικού χώρου

Σαν φυτό εσωτερικού χώρου ο κολεός ή ωραιόφυλλο διατηρείται ολόκληρο το χρόνο και μπορεί να ζήσει σαν πολυετές φυτό για αρκετά χρόνια. Χρειάζεται περιποίηση όπως κλάδεμα των κορυφών του για πιο συμπαγή ανάπτυξη, καθώς συχνά όταν αναπτύσσεται συνέχεια από το κορυφαίο μερίστωμα τότε αποδυναμώνεται η βάση του φυτού και πέφτουν τα πρώτα φύλλα του με αποτέλεσμα να μην είναι ιδιαίτερα καλλωπιστικό. Συνδυάζεται υπέροχα σε δημιουργία φυτοσυνθέσεων με άλλα φυλλώδη καλλωπιστικά φυτά εσωτερικού χώρου. Για καλύτερη και πιο ζωηρή ανάπτυξη είναι σημαντική η λίπανση του φυτού έστω μια φορά το χρόνο.

Βιολέτα (Matthiola incana, Brasicaceae)

Η βιολέτα είναι ετήσιο ανοιξιάτικο καλλωπιστικό φυτό με πολύ όμορφες ταξιανθίες και αρωματικά άνθη που εμφανίζονται στο φυτό στα μέση της άνοιξης μέχρι και αρχές καλοκαιριού, ενώ μπορεί να επιτευχθεί και καλοκαιρινή άνθιση με κορυφολόγημα, που συνήθως όμως είναι πιο μικρή. Ανήκει στην είδος Matthiola της οικογένειας των Σταυρανθών (Brassicaceae). Στο γένος Matthiola περιλαμβάνονται περισσότερα από 50 είδη φυτών ενδημικά της Ευρώπης και της Μεσογείου με πιο χαρακτηριστικό είδος το Matthiola incana.

Είναι καλλωπιστικό φυτό που πλέον δεν προτιμάται τόσο όσο παλιότερα εξαιτίας της ανάπτυξης πολλών νέων καλλωπιστικών φυτών με εμπορική σημασία. Παρόλα αυτά όμως έχει την δική της αξία σας καλλωπιστικό φυτό και όπου χρησιμοποιείται δίνει εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Χαρακτηριστικά και καλλιέργεια της βιολέτας

• Η βιολέτα είναι φυτό με ιδιαίτερα πυκνή και ζωηρή βλάστηση και πλούσια ανθοφορία.
• Το μέσο ύψος των φυτών κυμαίνεται από 25-40 cm. Υπάρχουν όμως πολλές ποικιλίες με ψηλότερα στελέχη έως και μισό μέτρο ή και παραπάνω. Το πλάτος των φυτών είναι περίπου 20-25 cm.
• Τα φύλλα είναι λογχοειδή με μήκος έως 10-12 cm.
• Τα άνθη της βιολέτα είναι αρωματικά και υπάρχουν πολλές ποικιλίες με διαφορετικά χρώματα. Τα άνθη είναι μονά ή διπλά και αναπτύσσονται σε βοτρυοειδείς ταξιανθίες.
• Το χρώμα των ανθέων μπορεί να είναι λευκό, κόκκινο, ροζ, μωβ, μπλε, γαλάζιο.
• Η ανθοφορία διαρκεί περίπου δύο μήνες την άνοιξη, από μέσα Μαρτίου έως και το Μάιο, ανάλογα με την περιοχή και τις θερμοκρασίες που επικρατούν.
• Δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά τις καλλιεργητικές συνθήκες. Αναπτύσσεται πολύ καλά σε όλα τα εδάφη αν και προτιμότερα είναι τα γόνιμα αμμοπηλώδη εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία.
• Χρειάζεται συχνά ποτίσματα, ενώ πρέπει να αφαιρούνται συχνά τα ζιζάνια που αναπτύσσονται γύρω από τα φυτά και τα εμποδίζουν τη φυσιολογική τους ανάπτυξη.
• Στον ανθώνα ή στο παρτέρι τα φυτά πρέπει να φυτεύονται σε μια απόσταση περίπου 20-25 cm. ανάλογα και με το ύψος της κάθε ποικιλίας.
• Πολλαπλασιάζεται εύκολα με το σπόρο του και την σπορά μέχρι την άνθιση μεσολαβούν 2-3 μήνες.
• Έντομα που προσβάλλουν τα φύλλα και τα άνθη είναι συνήθως οι αφίδες καθώς και το σκουλήκι από πιερίδες που προσβάλλει σχεδόν όλα τα Σταυρανθή. Μύκητες μπορεί να προκαλέσουν σηψιρριζίες και καταστροφή του φυτού και η ένταση της προσβολής του εξαρτάται από την υγρασία του χώματος και τις συνθήκες. Συχνά στα φύλλα αναπτύσσονται σκωριάσεις.